ĐẤT NƯỚC
(Trích ngôi trường ca “Mặt mặt đường khát vọng”)
Nguyễn Khoa Điềm
A. Phương châm bài học : Giúp học sinh :
- Thấy thêm một cái nhìn mới lạ về nước nhà qua cảm nhận ở trong nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm: Đất nước là sự hội tụ cùng kết tinh bao công sức và khát vọng của nhân dân. Dân chúng là người tạo sự đất nước.
- Năm được một số nét đặc sắc về nghệ thuật: giọng thơ trữ tình- bao gồm luận, sự vận dụng sáng tạo nhiều yếu tố của văn hoá cùng văn học tập dân gianlàm sáng tỏ thêm tư tưởng “Đất nước của Nhân Dân” .
B. Phương thức thực hiện nay :
- GV nêu vấn đề, phạt vấn kết phù hợp với diễn giảng.
- hoạt động song phương lành mạnh và tích cực giữa GV với HS.
Bạn đang xem: Đất nước nguyễn khoa điềm bài giảng
Bạn đã xem tài liệu "Giáo án Ngữ văn 12 máu 25: Đất nước (Trích ngôi trường ca “Mặt đường khát vọng”) Nguyễn Khoa Điềm", để cài tài liệu nơi bắt đầu về máy chúng ta click vào nút DOWNLOAD sống trên
A. Mục tiêu bài học : Giúp học sinh : - Thấy thêm một chiếc nhìn mớ lạ và độc đáo về đất nước qua cảm nhận ở trong nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm: Đất nước là sự hội tụ cùng kết tinh bao sức lực và thèm khát của nhân dân. Dân chúng là người làm ra đất nước. - Năm được một số nét đặc sắc về nghệ thuật: giọng thơ trữ tình- chính luận, sự vận dụng sáng tạo nhiều yếu tố của văn hoá cùng văn học tập dân gianlàm phân minh thêm tư tưởng “Đất nước của Nhân Dân” . B. Phương pháp thực hiện : - GV nêu vấn đề, vạc vấn kết hợp với diễn giảng. - vận động song phương tích cực giữa GV với HS.C. Phương tiện triển khai : - SGK + SGV + Sách tham khảo.- Tranh ảnh minh hoạ về : Chân dung tác giả NKĐ, hình hình ảnh tươi đẹp mắt của khu đất nước. - kiến tạo bài dạy. D. Quy trình lên lớp : 1. Ổn định lớp : 2. KT bài cũ : Hình tượng xuyên suốt bài thơ Đất nước của nguyên Đình Thi?
Hình tượng ấy được quan sát thông qua không gian và thời gian nào?
Học sinh trả lời.GV: Nhà thơ lí giải cội nguồn của Đất Nước thế nào ? Học sinh trả lời .GV: Sau đó tác giả cảm nhận đất nước ở những phương diện nào? Học sinh trả lời .GV: Cô chia lớp thành 4 nhóm thảo luận:GV: Đất nước được cảm nhận gắn liền với những nền văn hóa gì của dân tộc? ( Nhóm 1)- HS tìm kiếm những chi tiết, hình hình ảnh thể hiện tại nền văn hóa của dân tộc.GV: Đất Nước nối liền với những không khí nào ? Những không gian ấy nhằm lại mang đến em tuyệt hảo gì ? HS xác định những không khí địa lí được thể hiện tại đoạn đầu.(Nhóm 2)GV: Xét về phương diện là chiều dài thời hạn thì Đất Nước trường thọ trong một thời gian “đằng đẳng”. Em hãy tra cứu dẫn chứng để triển khai rõ ý bên trên ? ( Nhóm 3)GV: Có thể coi đoạn thơ là một định nghĩa bằng thơ về Đất Nước? Định nghĩa ấy là gì? Tác giả suy xét như thế nào về trách nhiệm của chính mình đối với Đât Nước?
GV: vì chưng sao có thể nói rằng qua cách cảm thừa nhận ấy Đất Nước vừa linh nghiệm vừa gần gụi ? tác giả đã chọn cách diễn đạt như thế nào?( Nhóm 4).GV: Phần sau của đoạn thơ tập trung làm nổi bật tư tưởng ĐN của nhân dân. Tư tưởng ấy đã quy tụ mọi cách nhìn nhận và đưa tới những phát hiện và new của tác giả về địa lí lịch sử hào hùng và văn hoá của Đất Nước như thế nào?+ Tác giả vẫn cảm nhận non sông qua những địa điểm , thắng cảnh làm sao ? Những địa điểm gắn với đồ vật gi , của người nào ?- HS liên hệ, phạt hiện các danh lam, win cảnh.GV: bởi vì sao khi nói về bốn ngàn năm lịch sử hào hùng của ĐN tác giả ko điểm tên các triều đại thuộc bao nhân vật hero trong sử sách ? Đối tượng mà tác giả muốn nói tới là ai ? vì sao tác giả lại nhắc tới họ ?
Họ có vai trò gì? GV:Khi nói về truyền thống lịch sử của nhân dân tác giả sẽ chọn đều yếu tố văn học dân gian nào để gia công sáng tỏ ? Đó là những truyền thống lịch sử gì ?
HS kiếm tìm dẫn chứng, trả lời.GV: thừa nhận xét về kiểu cách sử dụng gia công bằng chất liệu văn hoá dân gian của tác giả ? vì chưng sao rất có thể nói chất liệu văn hoá dân gian tại vị trí này gợi ấn tượng vừa thân thuộc vừa mớ lạ và độc đáo ? Học sinh suy nghĩ trả lời.Hoạt động 3:GV: Nét độc đáo về nghệ thuật của Nguyễn Khoa Điềm trong đoạn trích?
Đất nước - Nguyễn Khoa Điềm bao hàm tóm tắt câu chữ chính, lập dàn ý phân tích, bố cục, cực hiếm nội dung, giá bán trị nghệ thuật cùng thực trạng sáng tác, ra đời của chiến thắng và tè sử, quan tiền điểm cùng với sự nghiệp sáng sủa tác phong thái nghệ thuật giúp những em học tốt môn văn 12
I. Tác giả
1. Tè sử
- Nguyễn Khoa Điềm sinh ngày 15 tháng tư năm 1943, tại làng Ưu Điềm, xã Phong Hòa, huyện Phong Điền, tỉnh quá Thiên – Huế;
- Quê quán: làng mạc An Cựu, buôn bản Thủy An, thành phố Huế, tỉnh thừa Thiên – Huế.
- có mặt trong một mái ấm gia đình trí thức, giàu truyền thống cuội nguồn yêu nước và niềm tin cách mạng.
- học hành và trưởng thành ở miền Bắc, tham gia chiến đấu và học hành ở miền Nam.
2. Sự nghiệp văn học
a. Phong cách văn học
- Thơ ông giàu chất suy tư, cảm hứng dồn nén
- Mang màu sắc trữ tình chính luận.
b. Nhà cửa chính
- Đất ngoại ô (thơ, 1973);
- cửa thép (ký, 1972);
- Mặt đường khát vọng (trường ca, 1974);
- Ngôi nhà gồm ngọn lửa ấm (thơ, 1986);
- Thơ Nguyễn Khoa Điềm (thơ, 1990);
Sơ đồ tư duy - tác giả Nguyễn Khoa Điềm
II. Công trình
1. Tò mò chung
a. Nguồn gốc - hoàn cảnh ra đời
- ngôi trường ca Mặt đường khát vọng hoàn thành ở chiến khu Trị – Thiên năm 1971, in lần đầu xuân năm mới 1974.
- chiến thắng viết về việc thức tỉnh của tuổi trẻ city vùng lâm thời chiếm miền nam bộ về non sông đất nước, về thiên chức thế hệ bản thân với quê nhà đất nước.
b. địa chỉ đoạn trích
- Đoạn trích Đất Nước: nằm ở chỗ đầu chương V của trường ca Mặt mặt đường khát vọng là giữa những đoạn thơ tốt về đề tài giang sơn trong thơ nước ta hiện đại.
c. Ba cục: 2 phần
- Phần 1: từ trên đầu đến "Làm đề xuất Đất Nước muôn đời": biện pháp cảm nhận lạ mắt về quy trình hình thành, trở nên tân tiến của khu đất nước; từ đó khơi dậy ý thức về nhiệm vụ thiêng liêng cùng với nhân dân, đất nước.
- Phần 2: Còn lại: bốn tưởng nước nhà của nhân dân.
2. Khám phá chi tiết
a. Phần 1: cảm thấy về đất nước:
a1. Đất nước được cảm nhận ở những phương diện:
* Phương diện lịch sử, văn hoá dân tộc: Đất nước bao gồm từ bao giờ?
- Đất nước gắn sát với:
+ Văn hoá lâu đời của dân tộc: truyện cổ tích, phong tục.
+ Cuộc trường chinh không nghỉ ngơi: kháng ngoại xâm, cuộc sống lao rượu cồn vất vả.
→ Đất nước được ra đời và phát triển theo quá trình sống của mỗi con người, hết sức bình dị, thân thuộc với gần gũi.
→ Nghệ thuật: Giọng thơ nhẹ nhàng, âm hưởng đầy gợi cảm đã chuyển ta về với nguồn gốc của khu đất nước: Một đất nước vừa cụ thể vừa ảo huyền đã gồm từ rất rất lâu đời.
* Phương diện không khí địa lý và thời gian lịch sử: Đất nước là gì?
- Phương diện ko gian:
Chiết tự: Đất/ nước (mới mẻ, độc đáo, mang ý nghĩa cá thể, rất là táo bạo).
+ không gian gần gụi với bé người: nơi sinh hoạt của mỗi người, không gian tuyệt diệu của tình yêu cùng nỗi ghi nhớ đầy thơ mộng với bao kỉ niệm ngọt ngào.
+ Đất nước cũng đó là không gian tồn tại của cộng đồng dân tộc qua bao cầm hệ: Từ thừa khứ (Những ai đã khuất), lúc này (Những ai bây giờ), đến các thế hệ tương lai (Dặn dò bé cháu chuyện mai sau). Tất cả đều luôn nhớ nguồn cội: “Hằng năm ăn đâu làm cho đâu. Cũng biết cúi đầu nhớ ngày giỗ Tổ”.
→ Nguyễn Khoa Điềm nhìn tổ quốc ở cự ly gần cùng ông sẽ phát chỉ ra một giang sơn hết sức thân quen, một đất nước đáng yêu và dễ thương đối với mỗi cá thể con người.
→ Đất nước tồn tại thiêng liêng phần đông vẫn gần gũi, gắn thêm bó với mỗi bé người. Là sự việc thống độc nhất giữa cá nhân với cộng đồng.
- góc nhìn thời gian:
+ Đất Nước được cảm thấy suốt chiều lâu năm thời gian lịch sử dân tộc từ quá khứ đến bây giờ và tương lai: Đó là một non sông thiêng liêng, hào hùng trong quá khứ (gắn ngay tắp lự với huyền thoại Lạc Long Quân cùng Âu Cơ, truyền thuyết về các vua Hùng dựng nước), giản dị, gần gũi trong hiện tại (Trong anh cùng em…) với triển vọng sáng tươi sau đây (Mai này con ta…).
→ với cùng 1 cảm nhận như vậy về đất nước, không có gì nặng nề hiểu lúc Nguyễn Khoa Điềm chú ý thấy một phần Đất Nước trong mỗi chúng ta hiện tại. Đất nước ko tồn tại ở đâu xa xôi nhưng mà kết tinh, vào vai ngay trong cuộc sống thường ngày của mỗi nhỏ người.
a2. Nhiệm vụ của thế hệ bản thân với đất nước:
+ Đất nước kết tinh trong sự sống, trong huyết thịt của từng cá nhân.
+ tình thương lứa song thống nhất, hài hoà cùng với tình yêu đất nước.
+ Sự cách tân và phát triển từ cá nhân, tình thân lứa đôi mang đến tình yêu thương đồng nhiều loại + kết phù hợp với hình hình ảnh “Đất nước vẹn tròn khổng lồ lớn” → gợi tả tình đoàn kết dân tộc (làm nên sức khỏe Việt Nam).
– trách nhiệm của nắm hệ mình:
+ Đất nước – “máu xương” của mỗi con tín đồ - là hầu hết giá trị vật hóa học và ý thức mà mọi người được quá hưởng.
+ nhiệm vụ của mỗi người: phải ghi nhận san sẻ, hoá thân.
→ sản xuất và đảm bảo an toàn đất nước muôn thuở (nghĩa vụ).
+ Nghệ thuật:
> Điệp ngữ “phải biết” → giọng thơ thiết yếu luận.
> Âm điệu “em ơi em” → trữ tình thiết tha.
> cần sử dụng từ “hoá thân”(#hi sinh): hiến dâng, hoà nhập, sinh sống còn vì tổ quốc → sâu sắc, nhiều ý nghĩa.
> Lời thơ đơn giản và giản dị nhưng mang ý nghĩa sâu sắc sâu xa.
→ Ý thơ mang tính chất chổ chính giữa sự nhiều hơn thế là kêu gọi, giáo huấn nên sức truyền cảm cực kỳ mạnh.
b. Phần 2: tứ tưởng Đất Nước của Nhân dân
* không gian địa lý
Những người vợ nhớ ông xã …
…
Bà Đen, Bà Điểm
- Dưới ánh nhìn của Nguyễn Khoa Điềm, vạn vật thiên nhiên địa lý của Đất Nước không chỉ là là thành phầm của tạo hoá bên cạnh đó được sinh ra từ cuộc đời và số trời của nhân dân, từ: người vợ nhớ chồng, cặp vợ ông xã yêu nhau, fan học trò nghèo, tới những người dân vô danh được gọi bằng các chiếc tên mộc mạc như Ông Đốc, Ông Trang, Bà Đen, Bà Điểm.
- trường đoản cú đó, người sáng tác đi đến một tóm lại mang tính khái quát:
Và ở đâu trên mọi ruộng đồng lô bãi
…
Những cuộc sống đã hoá núi sông ta.
→ Theo tác giả: đầy đủ thắng cảnh đẹp, đều địa danh lừng danh khắp gần như miền của đất nước đều vị nhân dân chế tạo ra ra, gần như kết tinh của bao công sức và khát khao của nhân dân, của các con người bình thường, vô danh.
* Thời gian lịch sử hào hùng
- thiết yếu nhân dân, những con bạn bình dị, vô danh đã “Làm buộc phải Đất Nước muôn đời”. Và do vậy, khi cảm thấy Đất Nước tư ngàn năm định kỳ sử, nhà thơ không nói đến các triều đại, các hero mà nhận mạnh tới những con fan vô danh, bình dị:
Có biết bao cô gái con trai
…
Nhưng họ làm nên đất nước
→ chọn nhân dân vô danh kế tục nhau làm cho nên nước nhà là nét new mẻ độc đáo của Nguyễn Khoa Điềm.
* bạn dạng sắc văn hoá
- Cũng chính nhân dân là người lưu giữ cùng bảo tồn bản sắc văn hoá dân tộc.
Họ giữ và truyền mang lại ta…
…
hái trái
- Đại tự “Họ” để đầu câu + các động từ bỏ “giữ", "truyền", "gánh”
→ mục đích của dân chúng trong việc giữ gìn với lưu truyền văn hoá qua các thế hệ.
- chủ yếu những con tín đồ “giản dị với bình tâm”, “không ai lưu giữ mặt để tên” đã lưu giữ và để lại cho nắm hệ tương lai mọi giá bán trị ý thức và vật chất của non sông từ phân tử lúa, ngọn lửa, tiếng nói tới cả tên xã, thương hiệu làng trong những chuyến di dân.
- Họ gồm công trong việc chống nước ngoài xâm, dẹp nội thù:
gồm ngoại xâm…
…
vùng lên tấn công bại
→ Họ giữ lại yên phạm vi hoạt động và xây dựng cuộc sống hoà bình.
- Điểm hội tụ và cũng là du lịch của cảm hứng trữ tình trong đoạn thơ là ngơi nghỉ câu:
Để Đất Nước này là Đất Nước Nhân dân
+ Khi kể đến Đất Nước của Nhân dân, người sáng tác mượn văn học tập dân gian để nhấn mạnh vấn đề thêm vẻ đẹp mắt của đất nước: “Đất Nước của ca dao thần thoại”
+ từ nền văn học dân gian, bên thơ đã tò mò ra đều vẻ đẹp trung ương hồn và tính biện pháp của dân tộc:
> bọn họ là đầy đủ con tình nhân say đắm với thuỷ chung: “Dạy anh biết yêu thương em tự thuở vào nôi”
> Quý trọng nghĩa tình: “Biết quý công cầm cố vàng hồ hết ngày lặn lội”
> khốc liệt trong chiến đấu với kẻ thù: “Biết trồng tre chờ ngày thành gậy – Đi trả thù mà lại không sợ dài lâu”
- hoàn thành đoạn thơ là hình ảnh dòng sông với đều điệu hò:
Ơi mọi dòng sông bắt nước từ bỏ đâu
Mà khi trở về Đất Nước mình bắt lên câu hát
fan đến hát khi chèo đò, kéo thuyền quá thác
Gợi trăm màu trên trăm dáng sông xuôi
→ Như muốn kéo dài thêm giai điệu ngân nga cùng với nhìều cung bậc của phiên bản trường ca về Đất Nước.
c. Quý hiếm nội dung
- Đoạn trích thể hiện một chiếc nhìn mới mẻ và lạ mắt về đất nước: Đất nước là sự hội tụ và kết tinh bao công sức của con người và khát khao của nhân dân. Quần chúng là người tạo sự đất nước.
- Đoạn trích bên trong ý đồ bốn tưởng của tác giả: thức tỉnh lòng tin dân tộc.
d. Quý giá nghệ thuật
- Thể thơ tự do thoải mái phóng túng.
- Giọng thơ suy tưởng: đặt thắc mắc và trường đoản cú trả lời.
Xem thêm: Phụ Huynh Hoảng Hốt Khi Trẻ Khám Phá Cơ Thể Con Người, Khám Phá Cơ Thể Người
- áp dụng các gia công bằng chất liệu văn hoá dân gian chưa phải là thủ thuật nghệ thuật cơ mà là để đưa ra phối tứ tưởng “Đất Nước là của Nhân Dân”.