Trong công tác học, các em học sinh phải tiếp xúc không hề ít với các tác phẩm văn học tập trung đại cũng như văn học hiện nay đại. Đây số đông là hầu hết tác phẩm mở ra với tần số khá béo trong để thi của những em. Tuy nhiên, để gia công tốt được dạng bài này, các em buộc phải phân biệt được nhì thể một số loại trên, nắm bắt được thời gian, yếu tố hoàn cảnh ra đời, lối hành văn của từng thể một số loại văn học nhằm hành văn một bí quyết trôi chảy. Sau đây, gia sư văn Hà Nội xin được chia sẻ nội dung bài viết về sự tương đương nhau và khác biệt giữa văn học văn minh và văn học tập trung đại để những em tham khảo và làm bài giỏi hơn nhé! Nội dung thiết yếu Show  Nội dung chính 1. Bao quát văn học hiện đại và văn học tập trung đạiTrước khi phân minh văn học văn minh và văn học trung đại, những em cần có cách quan sát tổng quan độc nhất vô nhị về nhị thể các loại văn học tập trên: a) Văn học tập trung đại – Sự ra đời và hiện ra phát triển: + Từ ráng kỉ X đến trước khi hình thành văn học việt nam chỉ tất cả văn học dân gian + Đầu nạm kỉ X khắc ghi sự thành lập của loại văn học vn (văn học trung đại) – chủ thể chủ đạo của những tác phẩm văn học tập trung đại: + Từ cố kỉnh kỉ X – XV: Nêu cao lòng tin yêu nước, sức mạnh dân tộc, ý chí độc lập và tinh thần tự chủ, tự cường + Từ chũm kỉ XVI mang đến nửa đầu rứa kỉ XVIII: tập trung phê phán, đề đạt xã hội + từ cuối thế kỉ XVIII mang đến đầu vậy kỉ XIX: triệu tập phản ánh, phê phán làng hội và đề cao vai trò của con người. Bạn đang xem: Lực lượng chế tạo của văn học tập trung đại + quá trình nửa cuối gắng kỉ XIX: làm phản ánh, phê phán các thói hư dởm đời. Ví dụ: các tác phẩm văn học trung đại vượt trội Hịch tướng tá sĩ, nam quốc sơn hà,… b) Văn học hiện tại đại – thời gian tư tưởng chủ đạo: Văn học tiến bộ kéo lâu năm từ 1945 cho 1975 chia làm 3 giai đoạn: + 1945 – 1954: trong quy trình này tư tưởng nhà đạo hướng tới cuộc binh đao chống pháp ( Làng- Kim Lân) + 1954 – 1964: quan điểm mới về một cuộc sống đời thường mới, hướng đến tương lai tươi sáng + 1964 – 1975: rất nhiều tác phẩm vượt trội như : chiếc lược ngà – Nguyễn quang quẻ Sáng, lặng lẽ Sa pa – Nguyễn Thành Long ⇒Hướng tới các con tín đồ cao rất đẹp với đa số phẩm chất tốt đẹp trong buôn bản hội. + Sau 1975: khá nổi bật với tòa tháp bến quê – Nguyễn Minh Châu. 2. Rõ ràng văn học tân tiến và văn học trung đại So sánh Văn Học tiến bộ và Văn học trung đại Sau khi các em thâu tóm được đầy đủ điểm khái quát và khối hệ thống lại được một trong những tác phẩm tiêu biểu, tiếp sau đây các em có thể tìm được đều điểm kiểu như nhau và khác nhau giữa văn học hiện đại và văn học tập trung đại như sau: a)Giống nhau: – Nội dung: Cùng biểu thị tình cảm, bốn tưởng của tác giả bao hàm 3 nội dung chủ đạo là giá trị hiện thực, cực hiếm nhân đạo và lòng tin yêu nước b)Khác nhau: • Văn học hiện đại: – Nội dung: Văn học hiện đại có văn bản phong phú, hấp dẫn người phát âm hơn văn học tập trung đại, có cái tôi cá thể và ngộ ra lí tưởng biện pháp mạng. Nó không chỉ là thu hút fan đọc bởi giải pháp viết thay đổi mà còn vì chưng nó biểu lộ được nhiều những điểm thiếu minh bạch của làng mạc hội, của cuộc sống đời thường một cách chân thật nhất mà lại văn học tập trung đại không biểu thị được – Nghệ thuật: + cách nhìn nghệ thuật: Văn học văn minh có mẫu nhìn mở rộng hơn, khoáng đạt hơn, không trở nên ràng buộc bởi những lễ nghi, lễ giáo như sinh hoạt văn học tập trung đại. Ở đây, người sáng tác được thể hiện cái tôi cá thể vào bài viết + Thể loại: Đa dạng rộng văn học tập trung đại: truyện ngắn, đái thuyết, tùy bút,,…giúp người viết tự do thoải mái thể hiện tư tưởng cảm tình mà không sợ hãi bị bó hẹp có thể viết ngắn hoặc dài, đổi khác nhiều phong cách viết khác nhau, có những hình hình ảnh hiện đại,… • Văn học tập trung đại: – Nội dung: những tác phẩm của văn học tập trung đại luôn bị kèm kẹp trong một phạm vi nhất định, bị giải trí bởi những lễ nghi, lễ giáo, làng mạc hội phong kiến. Những tác phẩm đôi khi chỉ là 1 góc tắt hơi rất bé dại của cuộc sống, thiết bị mà nhiều khi bị fan ta cho rằng vô nghĩa trong làng hội phong kiến. Những tác phẩm văn học tập trung đại nhà yếu dùng làm bày tỏ chí, tỏ lòng. – Nghệ thuật: + mang tính ước lệ, tượng trưng, có các điển tích cổ điển. Những tác phẩm văn học trung đại sở hữu đậm phong thái cổ xưa, tuân theo loại truyền thống, sắp xếp sẵn, không có quan điểm cá thể trong bài viết. + mang tính chất quy phạm: mang ý nghĩa bó buộc, tất cả quy giải pháp vần chắc nghiêm ngặt (thơ), hịch, cáo, chiếu,… + Thể loại: Ngoài những thể nhiều loại được tuân thủ theo đúng quy luật ngặt nghèo trên, văn học trung đại còn bao gồm nhiều thể loại truyền thống lịch sử như: ca dao, tục ngữ,… 3. Tổng quanNhìn chung, văn học hiện đại và văn học tập trung đại tất cả những ý kiến nhận khác nhau, mang hai màu sắc hoàn toàn khác nhau, cân xứng với tiến trình cách tân và phát triển của lịch sử. Trường hợp như văn học tập trung đại bị bó khiêm tốn trong niêm luật, lô bó, không trình bày được cái tôi cá thể thì văn học tiến bộ lại như một luồng gió new thổi vào văn học tập Việt Nam, đưa về những nhan sắc thái mới, tiếng nói mới, phá bỏ mọi sự đụn bó và mẫu tôi cá thể được bộc lộ một cách ví dụ nhất. Giá trị của văn học tập trung đại cần thiết phủ nhận. Mặc dù nhiên, nó ko còn cân xứng với xu hướng hiện trên thì tự tự khắc nó sẽ yêu cầu nhường chỗ mang lại sự phát triển cho văn học hiện tại đại. Đội ngũ gia sư Văn hi vọng rằng nội dung bài viết trên sẽ đem đến nhiều kiến thức hữu ích cho những em học viên trong quá trình học tập. Chúc các em học tập thật giỏi và thừa qua những kì thi một biện pháp xuất sắc!    Sơ đồ bốn duy bao quát văn học việt nam từ the kỉ 10 cho the kỉ 19, Đặc điểm văn học trung đại Việt Nam, bắt tắt các giai đoạn văn học tập Việt Nam, các tác phẩm văn học trung đại Việt Nam, Văn học trung đại Việt Nam, so sánh văn học trung đại với văn học hiện nay đại, Thuyết minh về văn học trung đại Việt Nam, các thể một số loại văn học trung đại- Nền văn học viết bằng chữ Hán , xuất hiện thêm sớm , tồn taị vào suốt quy trình hình thành và cải cách và phát triển của văn học trung đại.- Thể một số loại : thu nhận thể nhiều loại của văn học tập Trung Quốc: Chiếu, biểu, hịch, cáo, truyền kì, đái thuyết chương hồi …- sáng tác bằng văn bản Nôm – thành lập và hoạt động muộn rộng văn học chữ nôm - Thể một số loại : hầu hết là thơ, ít có tác phẩm văn xuôi , phú , văn tế …a. Yếu tố hoàn cảnh lịch sử: bảo vệ tổ quốc, lập nhiều kì tích trong kháng chiến chống nước ngoài xâm, cơ chế phong kiến vn phát triển đi lên.b. Nội dung:Yêu nước với dư âm hào hùng ( hàokhí Đông A ).c. Nghệ thuật:- Văn học chữ Hán: văn chính luận, văn xuôi về kế hoạch sử, thơ phú (ví dụ SGK). - Văn học chữ Nôm: một trong những bài thơ phú Nôm.d. Tác giả, cống phẩm tiêu biểu: SGKa. Hoàn cảnh lịch sử:- Kì tích vào cuộc đao binh chống quân Minh. - chế độ phong kiến vn đạt đến đỉnh cao cực thịnh, tiếp nối có những biểu thị khủng hoảng.b. Nội dung: Từ câu chữ yêu nước với dư âm ngợi ca chuyển sang câu chữ phản ánh, phê phán hiện thực xã hội phong con kiến trên lập trường đạo đức nghề nghiệp với cảm hứng củng cố, hồi phục xã hội tỉnh thái bình thịnh trị.c. Nghệ thuật:- Văn học chữ Hán: văn chính luận, văn xôi tự sự.- Văn học chữ Nôm: tất cả sự Việt hoá, sáng chế những thể các loại văn học dân tộc bản địa (thơ Nôm, khúc ngâm, diễn ca lịch sử).d. Tác giả, chiến thắng tiêu biểu: SGKa. Hoàn cảnh lịch sử:- cơ chế phong con kiến suy thoái.- Cuộc khởi nghĩa Tây tô ( Nguyễn Huệ) lật đổ tập đoàn PK Đàng trong ( chúa Nguyễn) với Đàng ngoài( vua Lê chúa Trịnh), khuấy tan giặc nước ngoài xâm ( quân Xiêm quân Thanh )- Triều Nguyễn khôi phục chính sách phong kiến, hiểm hoạ xâm lược của thực dân Pháp.b. Nội dung:Trào lưu lại nhân đạo chủ nghĩa.c.Nghệ thuật:- Thơ Nôm được xác minh và đạt tới mức đỉnh cao.- Văn xuôi trường đoản cú sự chữ Hán: tè thuyết chương hồi.d. Tác giả tác phẩm tiêu biểu: SGKa. Thực trạng lịch sử:- Thực dân Pháp xâm lấn Việt Nam. Nhân dân bất khuất chống giặc ngoại xâm, - buôn bản hội vn là làng mạc hội thực dân nữa phong kiến, văn hoá phương Tây tác động tới cuộc sống xã hội Việt Nam. B. Nội dung:- Văn học tập yêu nước mang âm hưởng bi tráng.- Thơ ca trữ tình, trào phúng ( Nguyễn Khuyến, Tú Xương ).c. Nghệ thuật:- Thơ Nguyễn Khuyến, Tú Xương là thành tựu nghệ thuật đặc sắc.- sáng sủa tác đa phần vẫn theo phần lớn thể một số loại và thi pháp truyền thống.- một trong những tác phẩm văn xuôi chữ quốc ngữ đã bắt đầu đổi mới theo hướng hiện đại hoa.d. Tác giả, thắng lợi tiêu biểu: SGK- Là nội dung béo xuyên suốt.- Biểu hiện:+ lắp với bốn tưởng “ trung quân ái quốc”.+ Ý thức tự do tự chủ, từ bỏ cường, tự hào dân tộc. + Lòng căm thù giặc, xót xa bi thiết lúc nước mất đơn vị tan.+ tinh thần quyết chiến quyết chiến thắng kẻ thu.+ Biết ơn mệnh danh những fan hi sinh vì chưng nước.+ nhiệm vụ khi thi công đất vào thời bình. + tình cảm thiên nhiên.* Tác phẩm vượt trội : nam quốc tổ quốc , (Lý thường Kiệt) , Hịch tướng tá sĩ (Trần Quốc Tuấn), Văn tế nghĩa sĩ đề xuất Giuộc (Nguyễn Đình Chiểu)- cũng là nội dung lớn xuyên suốt.- Bắt mối cung cấp từ truyền thống nhân đạo, từ VHDG, bốn tưởng Phật giáo, nho giáo , Đạo giáo.- Biểu hiện:+ Lối sinh sống “ thương fan như thể yêu quý thân ”. + Lên án tố cáo đầy đủ thế lực hung ác chà đạp nhỏ người.+ xác định đề cao phẩm chất tài năng, phần đa khát vọng chân thiết yếu ( quyền sống, quyền hạnh phúc, quyền từ do, công lí, chính nghĩa… ) của bé người+ Cảm thông chia sẻ với số phận xấu số của con người.* sản phẩm tiêu biểu: Truyện Kiều (Nguyễn Du) ,Cung oán thù ngâm khúc (Nguyễn Gia Thiều), Chinh phụ ngâm (Đặng è Côn)- thanh minh suy nghĩ, cảm tình về cuộc sống con người, về vấn đề đời.- Tác giả nhắm tới hiện thực cuộc sống, xã hội đương thời để ghi lại “những điều trông thấy”.- Viết về tình nhân thế thái: Nguyễn Bỉnh Khiêm.- Đời sống nông thôn: Nguyễn Khuyến.- xóm hội thành thị: è Tế Xương. - Sự qui định ngặt nghèo theo khuôn mẫu: thiên về ước lệ , tượng trưng. - người sáng tác tài năng: vừa vâng lệnh vừa phá tan vỡ tính qui phạm, phân phát huy đậm cá tính sáng tạo. - hướng tới vẻ tao nhã, mỹ lệ long trọng cao cả. - Có xu hướng đưa văn học ngay gần với đời sống hiện tực, thoải mái và tự nhiên , bình dị. - hấp thụ tinh họa tiết học Trung Quốc. - dân tộc bản địa hoá: sáng tạo chữ Nôm, Việt hoá thơ Đường pháp luật thành thơ Nôm Đường luật, sáng tạo các thể thơ dân tộc bản địa ( lục bát, tuy nhiên thất lụt bát, hát nói) sử dụng lời ăn uống tiếng nói nhân dân trong sạch tác. -> VHTĐ trở nên tân tiến gắn bó với vận mệnh tổ quốc và nhân dân, tạo ra cơ sở bền vững và kiên cố cho sự phát triển của văn học thời kì sau.Đề bài: Về cảm hứng yêu nước của văn học nước ta thời Trung đại sách giáo khoa NgữVăn 10 bao gồm viết:“ Điều đáng chú ý là văn thơ kể đến những văn bản yêu nước đã không những tồn tại ngơi nghỉ dạng quan liêu niệm, tứ tưởng đối kháng thuần mà quan trọng đặc biệt hơn là sự việc tồn tại ở dạng cảm xúc, cảm hứng, tâm huyết với đầy đủ màu vẽ với cung bậc”.Hãy chứng minh và phân tích một số ít tác phẩm để triển khai sáng tỏ. DÀN Ý chi TIẾTI.MBTrong chiếc chảy của nền văn học dân tộc, cảm xúc yêu nước và cảm xúc nhân đạo tương tự như hai mạch ngầm xuyên suốt, cuôn chảy qua bao đoạn đường lịch sử. Đặc biệt trong thời gian văn học tập Trung đai trước nhiều biến chuyển cố lịch sử dân tộc lòng yêu nước ấy lại hừng hực cháy trong tim hồn những thi nhân để rồi tuôn trào địa điểm đầu cây bút lực phần đông nỗi lòng,tâm sự ngân lên giống như các nốt nhạc trầm bổng vào 1 bản đàn. Có lẽ chăng lên đường từ đó mà sách giáo khoa Ngữ văn 10 đã mang lại rằng: “ Điều đáng lưu ý là văn thơ nói đến những văn bản yêu nước đã không chỉ là tồn tại làm việc dạng quan niệm, bốn tưởng đơn thuần mà đặc biệt quan trọng hơn là sự tồn tại sống dạng cảm xúc, cảm hứng, tâm huyết với đầy đủ màu vẽ cùng cung bậc”.Nói đến cảm hứng yêu nước là nói đến nội dung tình cảm trong mỗi tác phẩm tình văn học. Cảm hứng yêu nước được thể hiện qua thơ bằng muôn hình vạn trạng. Đó là tình cảm quê hương, đất nước, yêu phong cảnh thiên nhiên, xứ sở. Đó là ý chí chống xâm lăng vị khát vọng ấm no, hạnh phúc, được sinh sống trong tự do, độc lập, hòa bình bền vững. Đó là niềm từ bỏ hào về truyền thống cuội nguồn lịch sử, truyền thống cuội nguồn văn hiến nước ta lâu đời, giàu bạn dạng sắc. Đó còn là một ý thức từ lập, từ cường, kiến thiết và đảm bảo an toàn đất nước muôn đời giàu đẹp. - bước vào kỉ nguyên xây dựng giang sơn phong kiến hòa bình sau hàng trăm ngàn năm đô hộ, biểu lộ trước hết của tứ tưởng yêu nước là ý thức từ cường, tự tôn dân tộc, ý thức về chủ quyền độc lập. Đó là lời thơ hào sảng vào “Nam quốc tô hà” của Lí thường xuyên Kiệt:“Sông núi nước phái mạnh vua phái mạnh ởRành rành định phận ngơi nghỉ sách trời”. Tự do độc lập linh nghiệm bất khả xâm phạm được khẳng định qua đa số câu thơ chắc hẳn nịch, giọng thơ đanh thép, hùng hồn. Đó là 1 trong những “bài thơ thần”, xứng danh là phiên bản tuyên ngôn chủ quyền đầu tiên của đất nước Đại Việt. Đến bài xích “Cáo bình Ngô” của Nguyễn Trãi- bạn dạng tuyên ngôn chủ quyền thứ hai, chân lí lịch sử vẻ vang ấy nâng lên tại 1 tầm cao new với ánh nhìn toàn diện, không thiếu thốn và sâu sắc hơn. Tự việc dừng lại ở việc khẳng định độc lập độc lập ở bài xích “Nam quốc sơn hà” thì bài xích “Cáo bình Ngô” đã tiếp diễn và phát triển lên thành chân lí muôn đời: Đại Việt là quốc gia có nền văn hiến lâu đời, bao gồm biên giới riêng, có phong tục tập tiệm riêng, gồm quá trình lịch sử vẻ vang dựng nước và giữ nước vinh quang và thuộc tồn trên với các vương triều phong loài kiến phương Bắc. Sự cách tân và phát triển ấy về khái niệm đất nước dân tộc được thể hiện rõ rệt qua bốn tưởng mang dân làm gốc, tập hợp sức khỏe của nhân dân để xây dừng lực lượng nòng cốt, tạo nên dựng sức khỏe chiến đấu cùng chiến thắng. - với ý thức thâm thúy như vậy về quốc gia, dân tộc, khi tổ quốc bị xâm lăng, yêu nước là phẫn nộ giặc sục sôi, là tinh thần quyết chiến quyết win để bảo đảm an toàn chủ quyền hòa bình dân tộc, là câu kết toàn dân “Tướng sĩ một lòng phụ tử”, bền gan hành động đến thắng lợi hoàn toàn. - yêu nước không chỉ tạm dừng ở đó, cơ mà khi non sông thanh bình, câu chữ của tứ tưởng yêu nước biểu hiện ở khát vọng gây ra đất nước chủ quyền và niềm hạnh phúc lâu bền:“Thái bình nên gắng sứcNon nước ấy nghìn thu”. Hai câu thơ biểu đạt cho cầu mơ, lòng tin vô hạn của tác giả và cũng là mong mơ nghìn đời của nhân dân về một quốc gia thái bình, thịnh trị, trường tồn đến muôn đời. Đó là hào khí sục sôi, vang lừng của một đời, của một thời, sáng sủa ngời cả hồn thiêng sông núi, âm vang mang đến muôn đời. - cơ mà sức sống lâu bền của một chiến thắng văn chương khồn chỉ ở chỗ là chứa đựng nội dung tư tưởng đơn thuần mà lại điều chủ công hơn, đặc biệt hơn là phần đông nội dung, tứ tưởng tồn tại làm việc dạng cảm xúc, cảm hứng, tâm huyết với đầy đủ màu vẽ với cung bậc. Với những hoàn cảnh khác nhau, số đông cảnh ngộ khác nhau, cá tính sáng tạo khác nhau xúc cảm yêu nước được thể hiẹn dưới những dọng điệu khác nhau. Từng tác phẩm là một nốt nhạc, có nốt trầm, bao gồm nốt bổng hòa quyện tạo ra sự một bản nhân vật ca bất diệt, ca lên tới mức muôn đời âm vang của thời đại. Đó là giọng điệu dõng dạc, hào sảng hễ vọng trong không gian với khí vắt ngùn ngụt, hình hình ảnh thơ tráng lệ, kì vĩ trong bài thơ “Nam quốc sơn hà” của Lí thường Kiệt:“Sông núi nước nam vua nam giới ởRành rành định phận sinh sống sách trời”. Là giọng thơ đĩnh đạc, lời văn rắn rỏi, chắc nịch như khắc, như tạc qua bài “Cáo bình Ngô”:“Như nước Đại Việt ta tự trướcVốn xưng nền văn hiến đang lâuNúi sông cương vực đã chiaPhong tục nam bắc cũng khácTừ Triệu, Đinh, Lí, è bao đời khiến nền độc lậpCùng Hán, Đường, Tống, Nguyên mỗi bên xưng đế một phương”. Phần đa tình cảm nồng nàn như được khơi dậy qua từng câu, từng chữ, từng lời thơ, ánh lên trong tâm địa hồn mỗi cá nhân một niềm tự hào mãnh liệt về dáng đứng oai hùng của dân tộc bản địa trong lịch sử. Ta như hừng hực bầu máu nóng giữa những lời nói bụng dạ của trần Quốc Tuấn trong “Hịch tướng tá sĩ” : “Ta thường tới bữa quên ăn, nửa đêm vỗ gối, ruột nhức như cắt, nước mắt váy đầm đìa, chỉ căm tức chưa xả thịt, lột da, nuốt gan, uống máu quân thù. Dẫu trăm thây phơi xung quanh nội cỏ, nghìn xác này gói trong da chiến mã ta cũng vui lòng”. Đó là nỗi nhức đớn, xót xa cho xé lòng của vị tướng mạo sĩ hét mực yêu nước. Để rồi từ bỏ khí vắt xung thiên ấy ta như nghe vang vọng tiếng đồng thanh: “Quyết đánh!” của những bô lão trong họp báo hội nghị Diên Hồng, như thấy rực cháy ánh lửa đấu sĩ tướng tá sáng bừng dưới ánh trăng mài gươm giáo nhằm xung trận, ưa thích lên cánh tay nhị chữ “Sát thát” với một ý chí kiên định. Tinh thần, ý chí sắt đá, kiên trì ấy đã làm nên chiến thắng quân Mông- Nguyên vang dội non nước trong lịch sử. Nỗi căm thù, uất hận vút lên thành lời, thành những bản cáo trạng đanh thép: “Nướng dân black trên ngọn lửa hung tàn, vùi con bé dại xuống dưới ầm tai vạ”, biến chuyển tiếng thét vang dội, thành lời thề quyết chiến:“Ngẫm thù béo hà đội trời chungCăm giặc nước thề không cùng sống”. Ta như thấy hiện lên trước mắy không gian hào hùng, khí thế, chiến công nối tiếp chiến công làm ra một phiên bản tráng ca ngân lên cao vút, nhiều năm vô tận khi đọc đều vần thơ hỉ hả của phố nguyễn trãi trong “Cáo bình Ngô”:“Đánh một trận sạch không kình ngạcĐánh nhì trận rã tác chim muôngCơn gió to lớn trút sạch mát lá khôTổ kiến hư sụt toang đê vỡ…” Giọng thơ cuồn cuộn như triều dưng thác đổ,. Niềm từ bỏ hào, kiêu hãnh, nụ cười sướng bất tận, hả hê tạo ra nhạc điệu phiêu dồn dập, âm nhạc giòn giã nối đuôi nhau khỏe khoắn như bao gồm gươm đao xủng xẻng trong một trận tuyến vang trời. Văn bản yêu nước vào văn học trung đại được thể hiện bởi những cảm xác, giọng điệu đa dạng, không chỉ là lòng căm phẫn giặc sục sôi, niềm tin quyết chiến quyết win hừng hực, như một đường nét vẽ sắc sảo mà thâm thúy về lòng yêu thương nước sự hổ ngươi trong bài xích thơ “Thuật hoài” của Phạm Ngũ Lão cũng là một cách giãi bày độc đáo:“Công danh nam giới tử còn vương vãi nợLuống thẹn tai nghe chuyện Vũ Hầu”. “Thẹn” vày chưa trả hết nợ công danh, lập công văn quốc; thẹn vì chưa xuất hiện được khả năng như Gia cat Lượng nhằm phò vua giúp dân. Nỗi “thẹn” ấy là biểu lộ cao đẹp cho lí tưởng sống, ước mơ sống to đùng của người nam nhi đời Trần có tác dụng sáng bừng lên hào khí Đông A một thời. Đó còn là một nỗi niềm hoài vọng về vượt khứ đã qua trước di tích vẫn còn để rồi tiếc nuối ngậm ngùi trong lòng một niềm nhớ tiếc nuối: “Đến ni sông nước mặc dù chảy hoài, nhưng mà nhục đối thủ khôn rửa nổi”. Là sự việc suy ngẫm về lẽ tồn vong của muôn đời, sự thành bại của sự nghiệp cũng ngân lên giọng điệu hùng tráng:“Giặc tan muôn thuở thái bìnhBởi đâu đất hiểm, cốt bản thân đức cao”. Với khi nước nhà trở về thái bình, cực thịnh lòng yêu nước ấy lại hóa thân vào sông núi, một cành hoa, một cây cỏ, một cánh chim trời chao liệng:“Nước biếc, non xanh, thuyền gối bãiĐêm thanh nguyệt hạc, khách mặt lầu”. Trong cảnh nước mất bên tan, nỗi nhức đời, uất hận khi vận nước thay đổi dồn lại, nén chạt khiến cho giọng điệu trầm uất, bi tráng. Bài bác thơ “Cảm hoài” khét tiếng của Đặng Dung với hai câu kết:“Thù nước chưa ngừng đầu đã bạcGươm mài bóng nguyệt biết bao rày”. Đặng Dung đã kí thác đến đời thăm thẳm một nỗi nhức đời, một niềm bi phẫn, trầm uất, đắng cay, xót xa do người anh hùng sinh lầm nạm kỉ. Hình hình ảnh một dũng tướng mái đầu đã bạc bẽo mải miết mài gươm dưới ánh trăng khơi gợi biết bao cảm xúc liên tưởng, không khác gì “con chiến mã già còn mê mệt rong ruổi’. Cái ánh nắng lóe lên vào câu thơ thần là tia nắng vằng vặc của láng trăng khuya giữa bầu trời mênh mông, bát ngát, cũng là ánh sáng lưỡi gươm bao gồm khí chưa cất lên được để hủy diệt kẻ thù, cũng là ánh sáng của tấm lòng yêu nước trung trinh ở trong phòng thơ. Lời đã hết, bài xích thơ đã khép lời mà xúc cảm thơ vẫn lai láng, bồi hồi, xúc động. Đó là bài bác thơ có giọng điệu buồn bậc độc nhất vô nhị trong thơ ca vn thời Trung đại- giờ đồng hồ lòng của một dũng tướng mạo chiến bại.Sống giữa những triều đại không giống nhau, chịu sự bỏ ra phối không giống nhau của định kỳ sử, đồng thời mỗi người với một trọng điểm tính, một đậm chất ngầu và cá tính sáng tạo thành đã tạo sự những cảm hứng riêng về cảm hứng yêu nước. Gồm nỗi buồn, gồm niềm vui, niềm mê mệt hứng khởi, có giận thương, có bi đát tủi, tất cả bâng khuâng hổ thẹn, tất cả rạo rực hả hê…Nguồn cảm giác vô tận được biểu hiện bằng vô số cách nói, nhiều giọng điệu riêng. Bao gồm giọng điệu hùng tráng ở nhiều cấp độ, hình dáng khác nhau. Tất cả giọng điệu bi tráng, căm uất thành giờ than, lời gọi. Bao gồm giọng điệu dịu nhàng, say sưa trước cảnh sắc thiên nhiên, khu đất nước… tất cả tạo nên sự đa thanh, nhiều sắc, miêu tả sâu sắc, nhiều chủng loại nội dung tứ tưởng yêu thương nước- một vẻ đẹp tỏa nắng của vai trung phong hồn dân tộc./. |