Bạn đang xem: Lực lượng sáng tác văn học dân gian
Trong dòng chảy miên viễn của nền văn học tập Việt Nam, chúng ta thấy rằng đó là sự tích vừa lòng giữa hai mẫu văn học: văn học dân gian và văn học viết. Rõ ràng được hai chiếc văn học này là sự việc cơ bạn dạng của lịch sử hào hùng văn học dân tộc. Vì chưng lẽ, nó không những có hai thủ tục sáng tác không giống nhau, truyền miệng cùng thành văn, nhưng mà còn liên quan đến nhị loại hình thức tác giả bao gồm vị trí làng hội, thực trạng sinh sống, ý niệm nhân sinh, tư tưởng tình cảm, kể cả hoàn cảnh sáng tác, tâm cụ sáng tác, bộ động cơ sáng tác cũng khác nhau.
Sự tương tự nhau thân văn học người đời và văn học viết
Giữa văn học tập dân gian với văn học tập viết bọn họ thấy có một vài điểm giống nhau như:
Cả hai gần như là thành phầm của lao động trí óc, là sáng tạo của con fan Đều phản bội ánh diện mạo xã hội, mô tả tâm tư, cảm xúc của người sáng tác Chúng thuộc sử dụng ngữ điệu như phương tiện quan trọng đặc biệt nhất để sáng chế hình tượng nghệ thuật, cùng mô tả tư tưởng, quan tiền niệm, thái độ, cảm tình của người sáng tác qua hầu hết hình tượng nghệ thuật đó. Bọn chúng cùng ảnh hưởng tác động đến thực tiễn, có chức năng cải biến trong thực tiễnSự khác nhau giữa văn học dân gian cùng văn học tập viết
Sự khác nhau được thể hiện thông qua các đặc thù của văn học viết cùng văn học cõi trần như lực lượng sáng tác, cách thức lưu truyền, bề ngoài tồn tại, vai trò, vị trí, văn bản phản ánh, lịch sử hình thành cùng phát triển,...
+ Lực lượng sáng sủa tác
Là chế tạo tập thể, không tồn tại tác giả cụ thể Là sáng tác của một hoặc một nhóm mang ý nghĩa riêng+ phương pháp lưu truyền
Truyền mồm từ đời này lịch sự đời khác Được lưu lại truyền dưới dạng chữ viết+ vẻ ngoài tồn tại
nối sát với các hoạt động lao động tiếp tế hàng ngày, trong đời sống xã hội là một trong những tác phẩm thắt chặt và cố định dưới dạng chữ viết, mang tính tự do của một cá thể hoặc một nhóm+ Vai trò, vị trí
Là nền tảng gốc rễ của văn học non sông Là sự tiếp thu những chiếc mới, đôi khi kết phù hợp với cái hay, nét đẹp của văn học tập dân gian+ câu chữ phản ánh
Do đặc thù của văn học tập dân gian về lực lượng sáng tác, cách tiến hành sáng tác đề nghị nội dung của nó đào bới đời sống dân dã. Đó là những sự việc thiết thân, thân quen thuộc mỗi ngày với quần chúng. # lao động, chẳng hạn qua thể một số loại ca dao - dân ca ta phát hiện các chủ đề hết sức bình dị. Trình bày tâm tư, tình cảm, ước mơ với nét riêng biệt của tác giả+ lịch sử dân tộc hình thành cùng phát triển
Văn học dân gian: thành lập từ khi bé người bước đầu có giờ đồng hồ nói, thừa nhận thức Văn học viết: Ra đời vào gắng kỉ 10, chia thành 2 tiến trình là văn học tập trung đại với văn học tân tiến+ bí quyết phản ứng hiện tại thực:
cần sử dụng lời ăn uống tiếng nói sản phẩm ngày, dùng hình ảnh biểu tượng để đề đạt hiện thực.... Cần sử dụng ngôn từ, những biện pháp nghệ thuật....Mối dục tình giữa văn học tập dân gian với văn học tập viết
Văn học tập dân gian là nền tảng của văn học tập viết, là chặng đầu của nền văn học tập dân tộc. Khi chưa tồn tại chữ viết, nền văn học dân tộc chỉ tất cả văn học tập dân gian; khi có chữ viết nền văn học nầy bao gồm hai cỗ phận: văn học dân gian với văn học viết
Văn học tập viết chịu ảnh hưởng văn học dân gian về các phương diện, trường đoản cú nội dung bốn tưởng đến hiệ tượng nghệ thuật.
Ví dụ: Truyền thuyết Thánh Gióng đã mở màn cho mẫu văn học tập yêu nước, phòng xâm lược vào nền văn học tập dân tộc. Thể thơ lục bát, thể thơ được thi hào Nguyễn Du sử dụng một giải pháp tài tình, bắt nguồn từ thành phần văn vần dân gian...
Văn học tập viết cũng có ảnh hưởng trở lại so với văn học dân gian trên một trong những phương diện . Chẳng hạn , tác giả dân gian đã đưa những gia công bằng chất liệu văn học viết vào ca dao ( mọi nhân thứ trong Truyện Kiều , Lục Vân Tiên ...)
Mối quan hệ tình dục giữa văn học tập dân gian cùng với văn học cũng như vai trò, ảnh hưởng của văn học tập dân gian đối với văn học biểu hiện trọn vẹn hơn cả ở nghành nghề dịch vụ sáng tác và ở bộ phận thơ văn quốc âm. Có thể nói, mảng truyện thơ Nôm khuyết danh là sự gặp gỡ của hai thành phần văn học dân tộc.
Như vậy, trong quy trình phát triển, hai phần tử văn học dân gian với văn học viết luôn có quan hệ biện chứng, tác động, bửa sung, cung ứng lẫn nhau để thuộc phát triển. Văn học dân gian là căn cơ cho văn học viết tiếp thu. Trái lại, văn học viết có ảnh hưởng trở lại làm cho văn học tập dân gian thêm phong phú, đa dạng.
►►CLICK NGAY vào nút TẢI VỀ dưới đây để download về so sánh văn học dân gian cùng văn học viết (Đầy đủ) tệp tin Word, pdf hoàn toàn miễn phí!
Nguyễn Xuân KínhVăn hóa dân gian26 mon 10 2020Lượt xem: 1660
Văn học dân gian giai đoạn từ cuối thế kỉ XIX đến cách mạng tháng Tám năm 1945
Trong quy trình tiến độ văn học dân gian từ lúc cuối thế kỉ XIX đến biện pháp mạngTháng Tám năm 1945, trong thành phần chủ thể sáng chế ở fan Việt, nông dân vẫn đông nhất, số bên nho giảm dần, người công nhân là lực lượng mới. Về thể loại, truyền thuyết, truyện cổ tích giảm dần, tục ngữ, ca dao, dân ca, vè là các thể một số loại chính. Sát bên các đề tài rứa sự/ đời thường, còn tồn tại các đề tài tố giác tội ác, kêu gọi đấu tranh phòng Pháp, Nhật cùng tay sai. Trong mối quan hệ với văn học tập viết, văn học dân gian vẫn cho nhiều hơn nữa nhận. Tín đồ Pháp có cả bài toán làm tích cực và tiêu cực so với folklore ngôn từ các dân tộc thiểu số.
Với hai hiệp ước kí năm 1883, 1884, thực dân Pháp để ách đô hộ trên toàn cõi Việt Nam. Cai quản Việt nam từ lúc này trở đi mang lại đêm trước biện pháp mạng mon Tám năm 1945 là cơ quan ban ngành thực dân nửa phong loài kiến (xét về hình thức), cơ quan ban ngành thực dân chăm chế (xét về thực chất). Thực dân Pháp xâm chiếm thuộc địa nhằm mục tiêu tiêu thụ sản phẩm & hàng hóa của chủ yếu quốc, tận dụng mối cung cấp tài nguyên đa dạng mẫu mã và nhân công rẻ mạt sinh hoạt thuộc địa. Tội tình của thực dân Pháp và phát xít Nhật đối với nhân dân nước ta không bao giờ làm cho tất cả những người Việt phái nam yêu nước ngộ nhận về lòng tốt, về việc “khai hóa” tân tiến của chúng. Phương diện khác, bọn họ cũng phê chuẩn một thực tiễn là khi nước Pháp lao vào con con đường đế quốc công ty nghĩa cũng là lúc quần chúng Pháp đã đạt được không ít kì tích lớn lao về mặt đương đại và văn hóa. Bởi thế, trong chế độ thuộc địa luôn tồn tại nhì mặt tuy vậy song: một phương diện là các nhân tố thực dân, với một phương diện là các nhân tố tân tiến của văn hóa truyền thống Pháp, của nhân loại nói chung. Những tác động tích cực dù nhiều dù ít của các yếu tố đó đối với xã hội nước ta đều là rất nhiều hệ trái tất yếu cùng khách quan tiền nằm quanh đó ý trang bị chính của các kẻ thực dân(1). Trong quy trình giao lưu, xúc tiếp văn hóa, xét sinh sống từng trường hợp nắm thể, có dân tộc bản địa đem mang lại và có dân tộc bản địa tiếp nhận. Trong hai dân tộc này, dân tộc tiếp nhận có vai trò quan lại trọng, vì tín đồ ta chỉ có thể tiếp thu loại của fan trên các đại lý cái vốn có của mình(2). Đến mùa thu tháng Tám năm 1945, những người con xuất sắc ưu tú của dân tộc như hồ Chí Minh, Võ Nguyên Giáp, ngôi trường Chinh, Phạm Văn Đồng…, những người dân tiếp thu văn hóa Pháp mang lại một độ sâu đề xuất thiết, đang lãnh đạo thành công cuộc tổng khởi nghĩa, giành lại tự do dân tộc.
Trong tiến trình 1884 - 1945, văn học dân gian việt nam là nền folklore ngữ điệu đa dân tộc.
1. Văn học tập dân gian bạn Việt
1.1. Văn học dân gian với hồ hết đề tài ráng sự
Văn học tập dân gian người việt nam trong quá trình 1884 - 1945 nhìn tổng thể ở nông xóm không không giống trước đây nhiều lắm. Điều không giống dễ nhận thấy là hầu hết truyện cổ tích mới, thần thoại cổ xưa mới hết sức ít được sáng sủa tác(3). Các cuộc hát dân ca vẫn theo các lề lối cũ, ví dụ điển hình trong hát đối đáp phái nam nữ vẫn đang còn những chặng hát mở đầu, vào cuộc, thử tài, giã biệt. Những bài vè ráng sự (có tín đồ gọi là vè đề cập chuyện làng) như một trang bị khẩu báo vẫn liên tục được chế tạo để lưu lại tức thì, để chế giễu phần nhiều thói lỗi tật xấu: lười biếng, trộm cắp, quan hệ nam cô gái không chính đáng. ở bên cạnh mảng vè vậy sự, gần như tác phẩm vè lịch sử dân tộc (mà có người gọi là vè nhắc chuyện nước) lộ diện khá nhiều.
Nếu 1 trong những tính năng của văn học là phản ảnh hiện thực thì văn học dân gian tiến trình này cũng có tác dụng được điều đó. Câu phương ngôn “Oai oái như tủ Khoái xin cơm” “gợi lưu giữ lại trong năm đói kém có 1 không 2 của quần chúng Khoái Châu (Hưng Yên) vày đê Văn Giang đổ vỡ liền trong mười tám năm, đồng ruộng phì nhiêu gần như là biến không còn thành kho bãi đất hoang, các làng cần kéo nhau từng đoàn đi nạp năng lượng mày. Câu “Lụt tràn Quý Tỵ” ghi lại một kỉ niệm khó khăn quên của quần chúng. # ta về trận lụt kinh khủng năm 1893 (năm Quý Tỵ)...”(4).
Câu “Bảo Đại làm hại ăn mày” nói về đồng tiền Bảo Đại. Bảo Đại làm vua từ năm 1926 mang lại tháng 8 năm 1945 và là ông vua cuối cùng của triều Nguyễn. Các đời vua Gia Long, Minh Mệnh, Thiệu Trị, từ bỏ Đức, loài kiến Phúc, Hàm Nghi, Đồng Khánh, Thành Thái, Duy Tân, Khải Định đều phải sở hữu đúc tiền. Bảo Đại cũng rất được thực dân Pháp cho đúc đồng tiền với bốn chữ “Bảo Đại thông bảo”. Đồng chi phí vừa nhỏ tuổi vừa mỏng tanh cho nên trên thị trường nó là đơn vị tiền nhỏ dại nhất. Một đồng xu tiền Khải Định (Khải Định là niên hiệu của Nguyễn Hoằng Tôn, phụ thân của Bảo Đại) bao gồm khi nạp năng lượng hai đồng, gồm khi ăn uống ba đồng Bảo Đại (thường là ba đồng). Bởi vậy khi bạn hành khất được cho 1 đồng Bảo Đại thì họ không vui bởi được cho 1 đồng Khải Định. Về giá trị của tiền Khải Định và tiền Bảo Đại còn tồn tại những lời ca dao sau bội nghịch ánh:
+Hai con đổi đem một cha
Làm cho thiên hạ xót xa bởi vì tiền.
+Thóc hơn không có người đong
Bán buôn một cha giá đồng tía con(5).
Làng Tam Lễ ni thuộc thôn Quỳnh Châu, thị xã Quỳnh Lưu, tỉnh Nghệ An, xưa kia vì chưng đất rắn nên rất khó đào giếng. Mãi đến năm gần cạnh Tý (1924), dân làng new đào thêm được một giếng nữa. Một bài xích vè xứ Nghệ đã ra đời nói về sự việc việc đó:
(...)
Phen này là một
Công đã bắt buộc công
Giếng này đào xong
Ta làm vui một bữa
Một mai ra nữa
Trời đại hạn thọ ngày
Giếng Gia Cộc cạn đi
Giếng Mật Ong cạn đi
Giếng ta hãy còn đầy
Ai đến uống giếng này
Ta giả ơn ngày trước(6).
Năm Canh Thìn (1940), làng mạc Nguyễn Xá, thị trấn Can Lộc, tỉnh tỉnh hà tĩnh làm chùa. Bài xích vè “Làm miếu Nguyễn Xá” mang đến ta rõ “quan niệm có tác dụng chùa, quy trình làm chùa và trung ương lí fan dân đối với việc có tác dụng chùa”:
Trên quan lại viên hào lão
Dưới chức sắc binh dân
Thần ai ai cũng chung thần
Phật ai cũng chung Phật
(...)
Tu đâu bằng tu đó
Cúng đâu bằng cúng đây
Bạc ló (lúa) cất kho đầy
Thiếu thời dân vọng trạng(7).
1.2. Văn học dân gian với phần đông đề tài tố cáo tội ác, kêu gọi đấu tranh chống Pháp, Nhật cùng tay sai
Trong những bài xích hát đối đáp, người ta không bao giờ quên nhắc mang đến nỗi nhục của rất nhiều người hàng Tây:
Trèo lên Truông Bụt múa cờ
Tưởng chàng làm ra danh phận
nào ngờ thú Tây(8).
Đây là lời dì Tương (một người vợ nghệ nhân hát Giặm nổi tiếng) mỉa mai người làm gỗ Sĩ Đường. Sĩ Đường là 1 nghệ nhân có tài hát Giặm sống vào cuối thế kỉ XIX. Ông còn nổi tiếng bởi tài cổ động cần Vương trong giai đoạn ông từ nguyện làm một nghĩa quân hương thơm Sơn bên dưới ngọn cờ của Phan Đình Phùng. Hết sức tiếc là tiếng thơm này ông ko giữ được bền bền. Lúc phong trào Cần vương thất bại, ông đã đầu thú. Như vậy, khi quần chúng Nghệ Tĩnh trực thuộc lòng câu hát trên với còn giữ lại cho con cháu nghe thì khét tiếng của người làm gỗ Sĩ Đường không còn vẻ vang nữa.
Trong các lời ca dao được biến đổi và lưu giữ truyền trong thôn hội truyền thống, con cò là một trong những hình hình ảnh quen thuộc. Đến lúc Pháp sang, nó cũng thay đổi một nạn nhân:
Con cò mà lại đậu cành tre
Thằng Tây đột kích cò què một chân
Hôm sau ra chợ Đồng Xuân
Chú khách bắt đầu hỏi: Sao chân cò què?
Cò rằng: Cò đứng những vết bụi tre
Thằng Tây đột kích cò què một chân...(9)
Trong chợ Đồng Xuân, hình hình ảnh viên công an thời Pháp (phú lít) đã và đang có mặt. Trong bài bác vè “Chợ Đồng Xuân”, tác giả dân gian liệt kê tương đối nhiều quầy hàng, cho thấy thêm có rất nhiều kẻ mua fan bán, trong đó có chú khách phân phối bánh bò, tất cả ông thầy xem tướng tá tay, tất cả anh phân phối thuốc dạo, bao gồm cả viên cảnh sát:
Lại còn kẻ cắp như rươi
Hở cơ chốc lát, chi phí ôi mất rồi.
Giậm chân xuống đất kêu trời
Phú lít gồm đến cũng thôi đi đời(10).
Câu hát đố trong bài xích ca giao duyên xưa kia, thư giãn là thế:
- Hỡi cánh mày râu học sách khiếp Thi
Hai ngang, nhì phết chữ bỏ ra rứa chàng?
- Hai ngang hai phết chữ“thiên”
Cho anh chấm chút đến liền chữ“phu”(11).
Mà ni cũng lây sầu, lây thảm:
- Hai ngang bố phết sệt lại chữ chi
Chàng mà đối được thiếp thì theo không.
-Hai ngang cha phết sánh lại chữ“thất”
Thất là mất: mất nước, mất nhà
Dân sầu, dân thảm từ bỏ Tây tương hỗ giờ(12).
Đây là câu hò Huế hóa học chứa ai oán đau, căm giận:
Ngó xuống sông Hương, nước xanh
như tàu lá
Ngó về Đập Đá, thành phố nghênh ngang
Từ ngày Tây lại, sứ sang
Cầu ngôi trường Tiền đổi bến, chợ Đình Ngang
thay đình(13).
Các bên nho đã sáng tác những bài xích vè dài nhưng sau này bọn họ gọi là vè lịch sử hoặc vè đề cập chuyện nước: “Vè thất thủ gớm đô”, “Vè thất thủ Thuận An”, “Ba xóm Nộn Liễu, hưởng trọn ứng đề xuất Vương”, “Vè tía Đình kháng Pháp”, “Bài ca chuyện đền rồng Ngọc đánh năm Bính Ngọ (1906)”, “Vè Đông ghê nghĩa thục”, “Bài ca vụ thủ đô đầu độc”... Ở đa số tác phẩm này, tất cả sự kết hợp giữa lòng phẫn nộ giặc với sự phê phán thái độ đầu mặt hàng của triều đình đơn vị Nguyễn. Bởi vì không giành được thành công cuối cùng, các cuộc bạo động, những cuộc đấu tranh phần nhiều bị lũ áp cùng thất bại, ở hồ hết tác phẩm này không tồn tại âm hưởng trọn anh hùng, ở một số bài còn có nỗi ảm đạm bi phẫn. Mặc dù sao, hồ hết sáng tác của những nhà nho cũng đóng góp thêm phần hun đúc tinh thần yêu nước, đã trở thành “một hiện tượng có nhiều ý nghĩa đến nỗi chính bạn Pháp cũng cấp thiết làm ngơ nhưng không nói đến”(14). Vào cuốn sáchNhững bài xích hát cùng những truyền thống cuội nguồn dân gian của người An Namcủa Đuymuchiê, học mang này vẫn viết về dân ta với một thái độ hỗn xược: “Đám dân dã An Nam, bọn bồi nhà bếp của chúng ta (tức bọn thực dân Pháp - N.X.K), lũ culi, bất luận lúc nào, ngoài đường phố và ngay cả trước mặt chúng ta, khi chúng tin chắc hẳn là chúng ta không hiểu được (tiếng Việt - N.X.K), thường tốt hát thành tiếng hoặc lẩm bẩm phần nhiều khúc hát trong những số ấy người Pháp bị bêu riếu hay ít nhất cũng trở thành lố bịch... Song ở kề bên thứ văn chương thô tục (!) đó, công ty chúng tôi đã chăm chú đến một vài tác phẩm khác có mức giá trị hơn, chính là những bài thơ thực sự, vào đó và đúng là người Pháp không hề được tránh nể gì nữa cả. Dẫu vậy những bài bác thơ đó khơi gợi lên trong tín đồ An phái nam một tình cảm yêu nước mà chúng ta không thể có tác dụng ngơ, do tình cảm yêu nước này đã bị bọn nhà nho lợi dụng để chống lại chúng ta... Những bài bác thơ chính là tác phẩm của đàn nhà nho, quân địch của bọn chúng ta...”(15).
Đúng là thực dân Pháp làm sao có thể “làm ngơ” trước các lời ca dao sau:
+ từ bỏ ngày xuất hiện thằng Tây
Phu phen tạp dịch mặt hàng ngày
khốn thân.
+ Ai đi Uông Bí, vàng Danh
Má hồng nhằm lại, má xanh có về.
+ Đừng tham đồng tệ bạc con cò
Bỏ phụ vương bỏ chị em đi phò Lang sa.
+ Bán thân đổi mấy đồng xu
Thịt xương vùi gốc cao su thiên nhiên mấy tầng.
Phủ Quỳ ở trong tỉnh Nghệ An, có đồn điền Tây Hiếu với Đông Hiếu. Nhiều người dân đi phu bắt buộc bỏ xác ở đây vì thiếu hụt ăn, thiếu mang và thao tác làm việc quá vất vả:
Phủ Quỳ đi bao gồm về không
Mồ xanh vợ để tang ck là đây.
Thể loại tục ngữ được mệnh danh là “túi khôn dân gian”. Câu châm ngôn sau chỉ ra tứ tên công sứ Pháp nổi tiếng gian ác là Ecbert, Darles, Dalamarre, Bride: “Nhất Ếch, hai Da, tam La, tứ Bích”(16).
Các bài xích vè lưu lại việc thực dân Pháp bắt dân ta đi lính làm bia đỡ đạn cho chúng ở mặt trận châu Âu, trưng bày những địa ngục thế gian ở những nhà tù, đề cập lại việc giặc Pháp đốt hai thôn Phú, Thọ. Đây là nhì thôn nằm trong tổng Phù Long, huyện Hưng Nguyên, tỉnh Nghệ An. Do một tên lính tập tai quái bị quần chúng giết mà chúng kéo về đốt sạch, giật sạch cùng giết hại không ít người:
Giời ơi bao gồm xiết
Tình cảnh nhị thôn
Như bị tiêu diệt chưa chôn
Làm làm thế nào để cho sống nữa(17).
Năm 1941, phạt xít Nhật gửi quân vào Đông Dương. Chúng “muốn nhân cơ hội Pháp chiến bại đoạt mang một thành phần thuộc địa thuộc loại phong phú nhất của Pháp, chiếm rất nhiều nguồn của cải, nguyên vật liệu dồi dào để hỗ trợ cho chiến tranh, sử dụng Đông Dương làm địa thế căn cứ quân sự, tiến công khu vực miền nam Trung Quốc, và có tác dụng bàn đánh đấm để không ngừng mở rộng xâm lược ra khắp vùng Đông nam giới Á”(18). Biết thân phận mình, đế quốc Pháp cam chịu đựng làm đầy tớ cho Nhật bên trên bán đảo Đông Dương. Tín đồ dân vn lâm vào cảnh “một cổ hai tròng”. Vạc xít Nhật lừa phỉnh, mị dân, ra sức khiến cho một phong trào thân Nhật, phục Nhật, sợ hãi Nhật. Một vài người xu thời đua nhau học tập tiếng Nhật. Trong một bài bác vè Nghệ Tĩnh, tác giả dân gian đã chế giễu những người dân xu thời đó:
Tiếng Tây em biết nói
Tiếng Nhật sẽ tòm tèm
Ngoài khoác ai pha gièm
Bác nói đưa ra không sợ
Chú nói gì chẳng sợ(19).
Phát xít Nhật cũng tàn ác không yếu thực dân Pháp. Chúng chỉ chiếm đất đai, bắt dân ta phá vứt đồng lúa nhằm trồng đay, dẫn mang đến nạn đói khủng khiếp năm 1945:
Chém phụ thân lũ Nhật côn đồ
Bắt fan cướp của, tha hồ thẳng tay
Dân ta trăm đắng nghìn cay,
Thóc nạp năng lượng chẳng bao gồm trồng đay cho người.
Không chỉ tố giác tội ác của quân xâm lược, dân chúng ta còn lưu truyền những bài xích vè kêu gọi, hễ viên, răn dạy nhủ, tuyên truyền giải pháp mạng: “Bài ca phục quốc”, “Vè nhỏ dao”, “Xin đúc một chữ đồng”, “Vùng dậy thanh niên”, “Cổ cồn học sinh, thanh niên”, “Cổ hễ công nhân”, “Theo gương Nga Xô cùng nổi dậy”, “Vè tấn công Tây xua Nhật”...(20)
Khi cao trào biện pháp mạng trên tỉnh quảng ngãi lên mạnh, thực dân Pháp và bọn quan lại phái nam triều ra sức béo bố, đàn áp nhân dân. Tuần phủ tỉnh quảng ngãi Nguyễn Bá Trác còn đặt ra một bài vè đầy tứ tưởng phòng cộng. Phụ thuộc vào nguyên văn bài bác của chúng, cơ quan Tỉnh ủy tỉnh quảng ngãi sáng tác một bài vè chống lại. Bài xích vè này còn có tính chất quần chúng được nhiều tác mang sửa chữa, góp thêm vào. Tuần phủ tỉnh quảng ngãi biết việc này, lập tức rút ngay bài xích vè bởi vì hắn đặt ra và cấm hát cả hai bài.
1.3. Văn học dân gian công nhân
Trong tiến trình này, gồm một lực lượng mới tham gia chế tạo và lưu truyền văn học tập dân gian, chế tạo ra thành văn học tập dân gian công nhân.Lúc đầu, tất cả khi không tìm ra một bề ngoài mới để diễn tả một nội dung mới, kẻ thống trị công nhân đã thực hiện ngay phần nhiều sáng tác văn học dân gian sẵn có trong kho tàng văn học dân gian nông xã và thay thế sửa chữa đôi chút cho phù hợp với vấn đề cần diễn đạt(21). Chẳng hạn, đây là lời ca dao tất cả sẵn của nông dân:
Thương đại trượng phu nấu cháo le le
Nấu canh hoa lí, nấu trà hạt sen(22).
Còn đó là ca dao công nhân:
Thương ck nấu cháo con đường xe,
Nấu canh nhấp lên xuống lít nấu trà bù loong(23).
“Về cái mới trong nội dung văn học tập dân gian công nhân, có thể nói rằng đến sự sụt giảm đi rõ rệt một trong những đề tài thịnh hành trong văn học dân gian dân cày như đề bài thiên nhiên, chủ đề tình yêu phái mạnh nữ, vấn đề sinh hoạt gia đình... Vào văn học tập dân gian người công nhân ta thấy khá nổi bật lên hình ảnh những con tín đồ sống một cuộc sống đời thường cay cực, tối tăm, đầy bất trắc. Đề tài lao đụng trong văn học dân gian người công nhân không thấy bao gồm trường thích hợp nào được lí tưởng hóa như trong văn học tập dân gian nông dân”(24).
1.4. Quan hệ giữa văn học dân gian với văn học viết
Trên cơ sở diễn biến dân gian được lưu lại trong sáchLĩnh phái nam chích quái,nhà văn Nguyễn Trọng Thuật (1883 - 1940) biến đổi tiểu thuyếtQuả dưa đỏ(1925) với mọi hư cấu bạo dạn dạn. Ví như trong truyện dân gian, Mai An Tiêm chỉ là 1 trong người càng ngày kiêu căng ngạo mạn thì trong tiểu thuyết này, chàng là nạn nhân của việc vu oan giá chỉ họa của bọn gian thần. Ca ngợi sự siêng năng lao động, kiêu dũng vượt qua phần đa khó khăn, demo thách,Quả dưa đỏphản ánh truyền thống tốt đẹp của dân tộc(25).
Các bên thơ như Tản Đà (1889 - 1939), è cổ Tuấn Khải (1895 - 1983) hiểu rõ các tiêu chuẩn về nghệ thuật của một cống phẩm ca dao khi sáng tác những bài bác phong dao, phong thi. Ở những bài này, họ không viết tên bài, chế tác theo thể lục bát và độ dài từ tư dòng mang đến sáu chiếc thơ. Thí dụ, đấy là một bài của Tản Đà:
Đêm qua mất trộm như chơi
Có chỗ mất vợ, có nơi mất chồng
Ông tơ luống gần như thẹn thùng
Còn toan chắp mối xích thằng xe ai?(26)
Đây là 1 trong bài của trằn Tuấn Khải:
Anh đi anh nhớ quê nhà
Nhớ canh rau xanh muống, lưu giữ cà dầm tương
Nhớ ai dãi nắng dầu sương
Nhớ ai tát nước mặt đường hôm nao?(27)
Nhà thơ Ưng Bình Thúc Giạ Thị sáng sủa tác hàng trăm bài từng được đánh giá như thuộc kho tàng ca dao xứ Huế. Đây là 1 trong bài:
Nước tung xuôi, con cá buôi lội ngược
Nước tung ngược, bé cá vược lội ngang
Thuyền em xuống bến Thuận An
Thuyền anh lại trẩy lên ngàn, anh ôi!(28)
Với hầu hết vần thơ duyên dáng như ca dao, Nguyễn Bính (1918 - 1966) được mệnh danh là “thi sĩ của đồng quê” (Hà Minh Đức). Bàng Bá lân (1912 - 1988) gồm hai mẫu thơ mà đến quy trình sau bị/ được trao lầm là ca dao:
Hỡi cô tát nước mặt đàng
Sao cô múc ánh trăng rubi đổ đi?
2. Văn học tập dân gian những dân tộc thiểu số trongnhận thức và dưới sự tác động của người Pháp
Các người sáng tác người Pháp suy nghĩ văn học dân gian nước ta nói chung, văn học tập dân gian những dân tộc thiểu số dành riêng là phụ thân cố, giám mục, võ quan, quan lại cai trị, học giả... Chú ý chung, thái độ của họ là kì thị. Khi nghiên cứu phong tục tập quán các dân tộc sinh hoạt Đắc Lắc, Metơrơ (Maitre) khẳng định: “Người Mơ Nông và người Bih không thể biết hát”(29). Becna (Bernard) cũng có thể có nhận xét tương tự về bạn Ê Đê: “Vốn dân ca của tín đồ Rađê không tồn tại gì”(30). Thực tế dân ca của các cộng đồng này đã bác bỏ phần đông nhận xét trên.
So với các nhà nho Việt Nam, các tác giả tín đồ Pháp vẫn viết nhiều hơn thế và rất chuyên nghiệp về văn hóa truyền thống vật hóa học và lòng tin Việt Nam, vào đó, số công trình xây dựng viết về văn học dân gian, văn hóa truyền thống dân gian chỉ chiếm một tỉ lệ thành phần lớn. Gồm những nghành nghề dịch vụ nhà nho không thân thiết sưu tầm, phân tích như sử thi, chính sách tục thì tín đồ Pháp sẽ chú ý. Đề cập đến vụ việc này, không thể không nhắc đến Lêôpôn Sabachiê (Léopold Sabatier).
L. Sabachiê sinh năm 1877; đã ở Kon Tum ba năm trước khi được cử làm cho đại biện (délégue) làm việc Đắc nhấp lên xuống năm 1913. Lúc này Đắc Lắc là 1 trong huyện tự trị của tỉnh mới Kon Tum. Năm 1923, khi Đắc rung lắc được nâng lên thành một tỉnh, L. Sabachiê có tác dụng công sứ (tỉnh trưởng). Sabachiê là một người vào giới thực dân; song ông ta có ý kiến khác. Trong những lúc đại phần nhiều quan chức thực dân miệt thị tín đồ Kinh (Việt) và những dân tộc thiểu số thì Sabachiê sẽ phát hiển thị nền văn hóa nhiều chủng loại và phong lưu của tín đồ Ê Đê làm việc Đắc Lắc. Sabachiê theo cách nhìn khai minh của những nhà quân sự và một trong những quan chức trong cỗ máy hành chủ yếu thực dân. Theo quan điểm này, Tây Nguyên nói chung và Đắc lắc nói riêng cần được phát triển thành một vùng thân thiết với tín đồ Pháp, tín đồ Pháp sẽ đảm bảo dân cư phiên bản địa, tôn trọng văn hóa truyền thống của họ với giúp họ phát triển từ từ. Bạn Tây Nguyên sẽ từ từ bỏ tập tục luân canh bằng phương pháp làm quen dần với bài toán sở hữu một vài đất đai hạn chế. Đối lập với cách nhìn khai minh là quan điểm phát triển tài chính tư bạn dạng ở Tây Nguyên. Theo quan điểm này, thực dân hóa kinh tế tài chính Tây Nguyên sẽ bổ ích hơn cả so với người dân Tây Nguyên lúc Pháp lập các đồn điền cao su, người thiểu số sẽ vứt lối sống luân canh lạc hậu và tất cả hại, ban đầu làm việc trong các đồn điền(31).
Sabachiê cố gắng giữ cấm đoán những người mua sắm người Việt, người Hoa với cả mọi cố đạo và thương gia fan Pháp vào Đắc nhấp lên xuống nhằm bảo đảm an toàn cái “tâm tính nguyên thủy” (từ dùng ở trong phòng dân tộc học Lucien Levy - Bruhl). Tự đặt mình ngang hàng với tổ tiên người Ê Đê, tự cho chính mình là người hiểu biết về lịch sử dân tộc người Ê Đê và bạn Mơ Nông, có sứ mệnh bảo vệ văn hóa của họ, Sabachiê đã làm việc không hề ít với tín đồ Ê Đê làm việc Đắc Lắc. Theo thừa nhận xét ở trong nhà văn Rôlăng Đoócgiơlét (Roland Dorgelès), người đang đi tới Buôn Ma Thuột vào khoảng thời gian 1923, Sabachiê coi fan Ê Đê tựa như những đứa trẻ to mà ông, cùng với tư cách là người phụ vương nghiêm khắc, sẽ cần nuôi dậy bằng sự chỉ bảo với cả sự trách mắng(32).
Sabachiê gặp gỡ phải nhiều sự chỉ trích và kháng đối tự phía nhiều người Pháp. Họ cáo giác rằng ông lân quyền, rằng ông ngăn chặn lại chủ trương lập đồn điền ngơi nghỉ Đắc Lắc, rằng ông đã phá đường để tránh họ vào Đắc Lắc. Những người Ê Đê gần gũi với ông cũng kêu than về số lượng dân công không ít mà ông đòi hỏi để tiến hành các dự án, về bài toán trường học đang thu hút hết số con nít của họ, về thói quen ăn nằm cùng với các thiếu phụ Ê Đê, về phong thái gia trưởng của ông. Vào tình trạng mệt mỏi và mệt mỏi mỏi, năm 1926, Sabachiê yêu cầu viết đơn xin từ chức. Ông lập tức ra khỏi Tây Nguyên cùng nhỏ gái, kết quả của hai dòng máu Pháp và Gia Rai. Cùng từ đó, Sabachiê bị cấm quay lại Đắc Lắc(33). Khoảng chừng năm 1976, phụ nữ Sabachiê bao gồm về Buôn Đôn tìm chị em đẻ tuy thế cô không gặp gỡ người nào biết hoặc nếu tất cả biết cũng không nói cho. Thời điểm đó tình trạng Tây Nguyên phức tạp, mọi bạn ngại tiếp xúc với người nước ngoài. Năm 2003, Phan Đăng Nhật về thị trấn Buôn Đôn, được bà con cho thấy thêm mộ của người vợ Sabachiê vẫn còn ở địa phương(34).
Từ năm 1913, Sabachiê đã nghe biết luật tục Ê Đê. Ông tiến hành ghi chép các tiếng nói vần này, dịch và sắp xếp lại theo quy mô các bản hương ước của người Việt. Quá trình này ngừng vào năm 1919. Theo Phan Đăng Nhật, công trình này được in ấn ở thủ đô lần đầu năm mới 1927(35). Nhưng cơ quan ban ngành thực dân đã thiết lập tất cả. “Bằng quyết định tịch thu không chính thức này, các bản in dường như không được lưu giữ hành và vị vậy không gây hại gì mang lại các công dụng thực dân đang thịnh hành vào năm 1927 (trước lúc Sabachiê được bao gồm thức hồi sinh vào trong những năm 30)”(36).
Sau khi Sabachiê mệnh chung (1936), cuốn sách về phương pháp tục của ông được xuất bản (1940). Trong sách này, có sự xáo trộn phần theo đúng truyền thống lâu đời của fan Ê Đê với phần sửa đổi, để thêm theo ý đồ bao gồm trị của tác giả. Sabachiê đang cùng các cộng sự sửa lại hiện tượng tục cho phù hợp với yêu mong quản lí hành chính và vệ sinh; còn ngữ điệu thì giữ tính truyền thống của nó. Theo Giắc Đuốcnơ (Jacques Dournes) “nhà nhân học tập chân trần”(37), công cụ tục bởi Sabachiê soạn “đã tước đi của thanh nữ trong một chính sách Ê Đê chủng loại hệ không ít quyền lợi bằng việc đã lờ đi sứ mệnh của họ trong các nghi lễ với các vận động xã hội khác”(38). Năm 1972, Đinh Gia Khánh chứng thật Sabachiê đã đặt thêm mục “Tiếp fan lạ và tù nhân vượt ngục” như sau: “Kẻ nào cho những người lạ làm việc trong nhà, kẻ nào đậy tù nhân vượt ngục tù là phạm tội. Kẻ nào mang thức ăn uống cho tù nhân nhân vượt ngục tù lẩn trốn trong rừng, bên cạnh ruộng thì kẻ ấy bao gồm tội”(39).
Dù sao thì Sabachiê vẫn là người bắt đầu cho vấn đề thu thập, biên soạn và vận dụng luật tục vào trong đời sống. Tiếp diễn Sabachiê, từ thời điểm năm 1951 cho năm 1963, nhiều chính sách tục của những dân tộc thiểu số không giống được những tác giả nước ngoài thu thập và công bố(40).
Về sử thi, tác phẩmĐăm Xănđược Sabachiê sưu tầm, chú thích, dịch từ giờ đồng hồ Ê Đê ra tiếng Pháp. Năm 1927 bản dịch này được xuất bạn dạng ở Pari. Năm 1933, bản dịch này có in kèm giờ đồng hồ Ê Đê được ra mắt ở Hà Nội. Theo Phan Đăng Nhật, đấy là một công trình xây dựng công phu, kĩ lưỡng ít thấy(41). Về hạn chế, Sabachiê từ ý quăng quật đi một số trận đánh cơ mà ông chỉ ra rằng trùng lặp. Sabachiê đưaĐăm Xănvào trường tè học, yêu ước học sinh mỗi ngày đọc ở trong một đoạn. Không đa số vậy, ông còn soạn thành tựu này thành kịch và tổ chức triển khai biểu diễn, ông đóng vai Đăm Xăn, còn cô gái Gia Rai tên là Sao Nhuôn đóng vai Hơ Nhí(42).
Qua các công trình của tín đồ Pháp, người việt nam tiếp thu được tứ tưởng và cách thức làm bài toán khoa học(43). Tất cả những ghi chép, sưu tầm, nghiên cứu và phân tích của chúng ta về văn hóa, âm nhạc dân gian là những bốn liệu bắt buộc thiết, quý hiếm so với việc khám phá lịch sử văn học tập dân gian, văn hóa dân gian. Thực tiễn văn hóa nước ta và lương tri của fan cầm bút đã giúp cho ít nhiều trường thích hợp họ nhận xét đúng văn hóa, văn học dân gian nước ta. Việc làm của những tác giả fan Pháp, cụ thể là qua trường hòa hợp của Sabachiê, bao gồm cả tác động tích rất và tiêu cực đối với văn học tập dân gian những dân tộc thiểu số nói chung, đối với sử thi và lý lẽ tục nói riêng.
Kết luận
Trong quy trình tiến độ Pháp thuộc, phòng Pháp thuộc với tiếp thu văn hóa phương Tây, vào thành phần chủ thể sáng tạo, dân cày vẫn đông nhất; số đơn vị nho sút dần; số trí thức tân học càng ngày càng đông đảo; công nhân là lực lượng chế tác mới. Về thể loại, truyền thuyết, truyện cổ tích bớt dần, tục ngữ, ca dao - dân ca, vè là đông đảo thể nhiều loại chính. Trong mối quan hệ với văn học viết, văn học tập dân gian vẫn cho nhiều hơn nhận. Tín đồ Pháp có cả việc làm tích cực và tiêu cực so với folklore ngôn từ các dân tộc thiểu số. Trương Vĩnh Ký, Huỳnh Tịnh Của, Phạm Quỳnh, Nguyễn Văn Ngọc, Nguyễn Can Mộng gồm công truyền bá văn học tập dân gian tái sinh(44).
Nguyễn Xuân Kính
Chú thích:
(1). Vũ Huy Phúc (1996),Tiểu thủ công bằng tay nghiệp việt nam 1858 - 1945, Nxb. Công nghệ xã hội, H, tr.242-243.
(3). Các tác giả bạn Pháp đang sưu tầm, biên chép truyện cổ tích “Tấm Cám”. Truyện này được A. Lăngđơ (A. Landes), quan lại cai trị, đọc ở tỉnh nghệ an và ra mắt ở tp sài gòn năm 1886; được G. Jaanneau xem tư vấn ở Mỹ Tho và công bố năm 1886.
(4). Đinh Gia Khánh công ty biên, Chu Xuân Diên (1972),Văn học dân gian, tập 1, Nxb. Đại học cùng trung học chăm nghiệp, H, tr.317.
(5). Đỗ Văn Ninh (1992),Tiền cổ Việt Nam,Nxb. Khoa học xã hội, H, tr.289.
(6). Vũ Tố Hảo (2006),Tổng tập văn học dân gian bạn Việt,tập 13: Vè sinh hoạt, Nxb. Khoa học xã hội, H, tr.432-433.
(7). Vũ Tố Hảo (2006), sđd, tập 13, tr.426-427.
(8). Nguyễn Đổng Chi, Ninh Viết Giao (1962),Hát giặm Nghệ Tĩnh,tập 1, quyển thượng, Nxb. Khoa học, H, tr.193-196.
(9). Nguyễn Xuân Kính, Phan Đăng Nhật nhà biên (2001),Kho tàng ca dao tín đồ Việt,tập 1, Nxb. Văn hóa - Thông tin, H, tr.647.
(10). Vũ Tố Hảo (2006), sđd, tập 13, tr.248.
(11). Chữ “thiên” viết theo lối Hán tự: 天? , chữ “phu” được viết 夫?.
(12). Đỗ Bình Trị (1991),Văn học tập dân gian Việt Nam, tập 1, Nxb. Giáo dục, H, tr.172. Dị bản của chiếc cuối đoạn trích: “Dân sầu, dân thảm tự Tâyquađếngiờ”.
(13). Đỗ Bình Trị (1991), sđd, tr.173. Sứ: viên công sứ Pháp, người đại diện thay mặt thực dân mở màn một tỉnh.
(14). Đinh Gia Khánh chủ biên, Chu Xuân Diên (1972), sđd, tr.314.
(15). Kéo theo Chu Xuân Diên, trong sách: Đinh Gia Khánh công ty biên, Chu Xuân Diên (1972), sđd, tr.314.
(16). Nguyễn Xuân Kính nhà biên (2002),Kho tàng tục ngữ bạn Việt,tập 2, Nxb. Văn hóa - Thông tin, H, tr. 2057.
(17). Vũ Tố Hảo (2006),Tổng tập văn học tập dân gian tín đồ Việt,tập 14: Vè kháng phong kiến, đế quốc, Nxb. Kỹ thuật xã hội, H, tr.362.
(18) Nguyễn Khánh Toàn chủ biên (1985),Lịch sử Việt Nam, tập 2: 1858 - 1945,Nxb. Khoa học xã hội, H, tr.311.
(19). Vũ Tố Hảo (2006), sđd, tập 13, tr.667.
(20). Những bài vè này được in ở: Vũ Tố Hảo (2006), sđd, tập 14.
(21). Đinh Gia Khánh nhà biên, Chu Xuân Diên (1972), sđd, tr.328-329.
(22). Nguyễn Xuân Kính, Phan Đăng Nhật chủ biên (2001), sđd, tập 2, tr.2232.
(23). Nguyễn Xuân Kính, Phan Đăng Nhật nhà biên (2001), sđd, tập 2, tr.2232.
(24). Đinh Gia Khánh chủ biên, Chu Xuân Diên (1972), sđd, tr.329.
(25). Đỗ Đức Hiểu, Nguyễn Huệ Chi, Phùng Văn Tửu, trần Hữu Tá công ty biên (2004),Từ điển văn học,Nxb. Nỗ lực giới, H, tr.1469.
(26). Nông tô Nguyễn Can Mộng (2004),Nông tô toàn tập,Nxb. Tổng hợp thành phố Hồ Chí Minh, tr.916. Nông tô Nguyễn Can Mộng reviews đây là “ca dao bất hủ!” (sđd, tr.916).
(27). Xuân Diệu, Lữ Huy Nguyên (1984),Thơ văn Á Nam è cổ Tuấn Khải,Nxb. Văn học, H, tr.152.
(28). Ưng Bình Thúc Giạ Thị (1954),Bán bi thương mua vui,Nhà in Khánh Quỳnh, Huế, tr.59.
Cá buôi là nhiều loại cá ngon, tương tự cá đối nhưng to ra hơn cá đối. Cá đối là cá nước lợ, đầu rộng với bằng, thân tròn dài. Cá vược là các loại cá dữ, sống ở biển lớn hay cửa ngõ sông, đầu nhọn, miệng to, vây có không ít gai cứng - N.X.K.
(29). Võ quang Nhơn (1983),Văn học dân gian những dân tộc ít fan ở Việt Nam,Nxb. Đại học và trung học siêng nghiệp, Hà Nội, tr.49.
(30). Võ quang đãng Nhơn (1983), sđd, tr.49.
(31). Oscar Salemink (2000), “Luật tục, quyền cài đặt đất và vụ việc di cư”, trong: Ngô Đức Thịnh, Phan Đăng Nhật đồng công ty biên,Luật tục và cách tân và phát triển nông thôn bây giờ ở Việt Nam,Nxb. Chính trị quốc gia, H, tr.829-834.
Tr.829: từ “délégue” các sách khác dịch là“đại biện”, tại đây dịch/in không đúng là “đại diện”. Tr. 833 cho rằng Patxkiê (Pasquier) làm toàn quyền Đông Dương năm 1923 là không chính xác. Ông này làm cho quyền toàn quyền 1926 - 1927, toàn quyền 1928 - 1934.
(32). Oscar Salemink (2000), bđd, tr.831.
(33). + Oscar Salemink (2000), bđd, tr.839. Một tư liệu khác cho biết, từ thời điểm năm 1928 Sabachiê quay trở lại Đắc nhấp lên xuống và cho năm 1931 bắt đầu rời quăng quật hẳn Đông Dương - N.X.K.
+ Phan Đăng Nhật (2009), “Đi tra cứu người vợ Tây Nguyên của Sabatier”, vào cuốn sách của thuộc tác giảVăn hóa những dân tộc thiểu số hầu hết giá trị sệt sắc,Nxb. Công nghệ xã hội, Hà Nội, tr.570. Đọc sách này, tr. 589, tôi băn khoăn về tính chính xác về thời hạn Sabachiê làm đại biện và có tác dụng công sứ - N.X.K.
(34). Phan Đăng Nhật (2009), “Đi tìm kiếm người vợ Tây Nguyên của Sabatier”, bđd, tr.571.
(35). Phan Đăng Nhật (2009), “Tìm hiểu phương tiện tục Gia Rai”, vào cuốn sách vẫn dẫnVăn hóa các dân tộc thiểu số phần lớn giá trị quánh sắc,tr.589 với 591.
(36). Oscar Salemink (2000), bđd, tr.840.
(37). Andrew Hardy (2014),Nhà nhân học tập chân trần: Nghe với đọc Jacques Dournes,Nxb. Tri thức, H.
(38). Oscar Salemink (2000), bđd, tr.845.
(39). Đinh Gia Khánh chủ biên, Chu Xuân Diên (1972),Văn học tập dân gian, Nxb. Đại học với trung học chăm nghiệp, H, tr.113.
Về năm xuất phiên bản lần nhì sách hình thức tục của Sabachiê, Phan Đăng Nhật cùng Đinh Gia Khánh ghi khác nhau mấy năm (1940, 1943).
(40). Phan Đăng Nhật (2009), “Tìm hiểu lý lẽ tục Gia Rai”,bđd, tr.592.
(41). Phan Đăng Nhật (1998), “Nhìn lại quy trình sưu tầm, phân tích sử thi Tây Nguyên trong bối cảnh sử thi Việt Nam”, trong sách: nhiều tác giả,Sử thi Tây Nguyên,Nxb. Khoa học xã hội, H, tr.65.
+ Phan Đăng Nhật (1998), “Nhìn lại quá trình sưu tầm, phân tích sử thi Tây Nguyên trong bối cảnh sử thi Việt Nam”, bđd.
+ Phan Đăng Nhật (2009), “Đi search người vk Tây Nguyên của Sabatier”, bđd.
Bài “Huyền thoại về Công sứ Sabatier tham khảo khan Ê Đê làm việc Buôn Ma Thuột” (trên Tạp chíNguồn sáng dân gian,năm 2020, số 1) có không ít thông tin không thiết yếu xác. Thí dụ: những tài liệu đều cho thấy thêm Sabatier mất năm 1936. Vậy mà bài bác này viết “năm 1937, ông trở lại tiếp tục làm Công sứ Buôn Ma Thuật” (bđd, tr.70); năm 1943 Sabatier tách Tây Nguyên về Pháp (bđd, tr.72); Sabatier mất sống Pháp vào cuối năm 1947 (bđd, tr.73); năm 1997, giáo sư Condominas ko hề xuất hiện ở hội thảo chiến lược khoa học tập “Sử thi Tây Nguyên - Việt Nam” tổ chức triển khai tại Buôn Ma Thuột, vậy cơ mà ông Trương Bi viết “may mắn được gặp mặt Giáo sư Condominas” tại hội thảo chiến lược vừa nêu (bđd, tr.72). Nội dung bài viết của Trương Bi chỉ xác định một chiều, không thấy hạn chế, sai lạc của Sabatier như shop chúng tôi đã trình diễn - N.X.K.
(43). Năm 1948, trongChủ nghĩa Mác và văn hóa truyền thống Việt Nam,tác mang Trường Chinh dìm xét, trong nghành sưu tầm, nghiên cứu và phân tích văn hóa, văn học dân gian “ta đã tập được phần nào tư tưởng và phương thức làm việc khoa học” (Dẫn theo Đỗ Bình Trị (1991),Văn học dân gian Việt Nam, tập 1, tr.76). địa thế căn cứ vào vị cầm lãnh đạo của người sáng tác và thời khắc phát biểu (lúc cuộc loạn lạc chống Pháp vẫn gay go, quyết liệt), hiện nay (năm 2019), bạn cũng có thể hiểu ảnh hưởng của phương pháp làm việc khoa học đó làđáng kể, nghỉ ngơi trên mứcphần nào.
Xem thêm: " Giải Mã Con Số Tình Yêu 520, 530, 5630, 1314,, Ý Nghĩa Các Con Số Trong Tiếng Trung Quốc Là Gì
(44). Có tía khái niệm:Văn học tập dân gian nguyên sinhlà văn học tập dân gian truyền thống lâu đời mà mang đến đến bây giờ vẫn đang được lưu truyền trong dân chúng, không chịu ảnh hưởng bởi những ghi chép của những trí thức,văn học tập dân gian tái sinhlà phần đông tác phẩm được Vũ Quỳnh, Kiều Phú, Vũ Ngọc Phan, Nguyễn Đổng Chi,… sưu tầm, ghi chép, biên soạn,văn học dân gian tân sinhchính là văn học dân gian đương đại.