Soạn bài Chơi chữ trang 163 SGK Ngữ văn 7 tập 1. Câu 3. đọc một số cách chơi chữ trong sách báo.
Bạn đang xem: Soạn bài chơi chữ (chi tiết)
THẾ NÀO LÀ CHƠI CHỮ?
Đọc bài ca dao tiếp sau đây và trả lời câu hỏi:
Bà già đi chợ mong Đông,
Bói coi một quẻ lấy chồng lợi chăng?
Thầy bói xem quẻ nói rằng:
Lợi thì bổ ích nhưng răng không còn.
1. Em tất cả nhận xét gì về nghĩa của những từ lợi trong bài bác ca dao này?
2. Việc áp dụng từ lợi sống câu cuối của bài bác ca dao là dựa trên hiện tượng gì của trường đoản cú ngữ.
3. Việc sử dụng từ lợi như bên trên có tính năng gì?
Trả lời:
1.
- Từ lợi mà bà già dùng (lợi chăng) tức thị lợi ích, thuận lợi.
- Từ lợi trong câu nói của thầy bói tức là phần thịt bao quanh chân răng.
2. Việc sử dụng từ lợi sinh hoạt câu cuối của bài xích ca dao dựa vào hiện tượng đồng âm không giống nghĩa của tự ngữ
3. Cách vận dụng như vậy gây cảm giác bất ngờ thú vị. Câu vấn đáp của thầy bói mặc dù đượm chút hài hước nhưng không cay độc.
Phần II
Video gợi ý giải
CÁC LỐI CHƠI CHỮ
Ngoài những lối nghịch chữ như ngơi nghỉ mục I, còn đầy đủ lối chơi chữ khác. Em hãy chứng tỏ lối chơi chữ trong những câu dưới đây.
1. Sánh cùng với Na-va “ranh tướng” Pháp
Tiếng tăm nồng nặc ở Đông Dương.
(Tú Mỡ)
2. bạt ngàn muôn mẫu một color mưa
Mỏi mắt liên miên mãi mịt mờ
(Tú Mỡ)
3. bé cá đối bỏ trong cối đá,
Con mèo loại nằm trên mái kèo,
Trách bố mẹ em nghèo, anh nỡ phụ duyên em.
(Ca dao)
4. Ngọt thơm sau lớp vỏ gai,
trái ngon khủng mãi đến ai đẹp nhất lòng.
Mời cô mời bác ăn uống cùng,
Sầu riêng mà hóa vui thông thường trăm nhà.
(Phạm Hổ)
Trả lời:
(1) Dựa vào hiện tượng gần âm: ranh tướng gần với danh tướng nhưng mà nghĩa hoàn toàn khác nhau. Danh tướng là vị tướng xuất sắc được lưu danh; còn ranh tướng là người ranh ma – ý mỉa mai – chế giễu.
(2) Mượn bí quyết nói điệp âm: nhị câu thơ điệp âm "m" tới 14 lần ⟹ diễn đạt sự mờ mịt của không khí đầy mưa.
(3) Nói lái: Cá đối nói lái thành cối đá - Mèo cái nói lái thành mái kèo ⟹ nhằm diễn tả sự trái khoáy, sự hẩm hiu của duyên phận.
(4) Dựa vào hiện tượng kỳ lạ trái nghĩa, đồng nghĩa, ngay gần nghĩa.
+ Sầu riêng - danh tự - chỉ một một số loại trái cây nghỉ ngơi Nam Bộ
+ Sầu riêng - tính tự - chỉ sự phiền muộn riêng bốn của con người.
Phần III
LUYỆN TẬP
Câu 1
Video lí giải giải
Trả lời câu 1 (trang 165 SGK Ngữ Văn 7 Tập 1)
Trong bài bác thơ trên, cho biết thêm tác giả đang dùng những từ ngữ như thế nào để đùa chữ?
Chẳng bắt buộc liu điu vẫn tương tự nhà,
Rắn đầu biếng học tập chẳng ai tha.
Thẹn đèn hổ lửa nhức lòng mẹ,
Nay thét mai gầm rát cổ cha.
Ráo mép chỉ thân quen tuồng nói dối,
Lằn lưng cam chịu dấu roi tra,
Từ ni Trâu Lỗ siêng nghề học,
Kẻo hổ mang khét tiếng thế gia.
(Lê Quý Đôn)
Lời giải chi tiết:
- Liu diu, hổ lửa, mai gầm, ráo, lằn, lưng, lổ... Là tên các loài rắn.
- Lối đùa chữ thiết bị hai cần sử dụng từ ngữ đồng âm:
+ liu điu: tên một loại rắn nhỏ (danh từ); cũng có nghĩa là nhẹ, lờ đờ yếu (tính từ)
+ Rắn: chỉ chung những loại rắn (danh từ); chỉ tính chất cứng, nặng nề tiếp thu (tính từ): cứng rắn, cứng đầu.
Trả lời câu 4 (trang 166 SGK Ngữ Văn 7 Tập 1)
Trong bài xích thơ bác Hồ đã sử dụng lối nghịch chữ như vậy nào?
Cảm ơn bà biếu gói cam,
Nhận thì ko đúng, từ làm sao đây?
Ăn quả ghi nhớ kẻ trống cây,
Phải chăng khổ tận cho ngày cam lai?
Lời giải chi tiết:
Trong bài xích thơ này, chưng Hồ đã chơi chữ bằng các từ đồng âm: cam. Thành ngữ Hán việt: khổ tận cam lai (khổ: đắng; tận: hết; cam: ngọt; lai: đến)
Nghĩa trơn của thành ngữ này là hết đau buồn đến dịp sung sướng. “Cam” trong “cam lai” và “cam” vào gói “cam” là đồng âm.
Chơi chữ là lợi dụng rực rỡ về âm, về nghĩa của từ ngữ để sinh sản sắc thái dí dỏm, hài hước... Làm câu văn lôi cuốn và thú vị. baigiangdienbien.edu.vn xin cầm tắt những kiến thức và kỹ năng trọng trung khu và khuyên bảo soạn văn cụ thể các câu hỏi. Mời chúng ta cùng tham khảo.
A. KIẾN THỨC TRỌNG TÂM
1. Cố gắng nào là nghịch chữ
Đọc bài ca dao tiếp sau đây và trả lời:
Bà già đi chợ ước Đông
Bói coi một quẻ lấy ông xã lợi chăng?
Thầy bói coi quẻ nói rằng
Lợi thì có ích nhưng răng chẳng còn
1. Em tất cả nhận xét gì về nghĩa của các từ lợi trong bài xích ca dao này?2. Việc sử dụng từ lợi ở câu cuối bài bác ca dao là dựa vào hiện tượng gì của từ bỏ ngữ?3. Việc áp dụng từ lợi như trên có công dụng gì?Trả lời:1.
Từlợimàbà giàdùng (lợi chăng) nghĩa là lợi ích, thuận lợi.Từlợitrong lời nói của thầy bói nghĩa là phần thịt bảo phủ chân răng.2. Việc áp dụng từ lợi ngơi nghỉ câu cuối của bài ca dao nhờ vào hiện tượng đồng âm khác nghĩa của từ ngữ.3. Tác dụng: Thầy bói nói khéo "bà già": bà sẽ già quá tuyệt vời rồi (răng ko còn) thì lấy ông xã làm gì nữa => sự bất ngờ, thú vị, dí dỏm.
2. Các lối nghịch chữ
Ngoài lối chơi chữ như đã dẫn mục 1, còn số đông lối nghịch chữ khác. Em hãy chứng thật lối nghịch chữ trong số câu dưới đây
(1) Sánh với mãng cầu Va “ranh tướng” Pháp
Tiếng tăm nồng nặc sống Đông Dương(Tú Mỡ)(2) rộng lớn muôn mẫu mã một màu mưa
Mỏi mắt triền miên mãi mịt mờ.(Tú Mỡ)(3) bé cá đối quăng quật trong cối đá,Con mèo loại nằm bên trên mái kèo,Trách bố mẹ nghèo, anh nỡ phụ duyên em.(Ca dao)(4) Ngọt thơm sau lớp vỏ gai, trái ngon to mãi mang lại ai rất đẹp lòng.Mời cô mời bác nạp năng lượng cùng,Sầu riêng nhưng hoá vui thông thường trăm nhà.(Phạm Hổ)
Trả lời:(1) phụ thuộc vào hiện tượng gần âm: rỡ ràng tướng sát với danh tướng dẫu vậy nghĩa trọn vẹn khác nhau. Danh tướng và vị tướng xuất sắc được lưu danh ; còn nhãi ranh tướng là kẻ ranh ma – ý mai mỉa – chế giễu.(2) Mượn bí quyết nói điệp âm: nhì câu thơ điệp âm "m" tới 14 lần => miêu tả sự mờ mịt của không gian đầy mưa.(3) Nói lái:Cá đốinói lái thànhcối đá-Mèo cáinói lái thànhmái kèo. Qua đó nhằm biểu đạt sự trái khoáy, sự hẩm hiu của duyên phận.(4) phụ thuộc vào hiện tượng trái nghĩa, đồng nghĩa, sát nghĩa.
Xem thêm: Bài Giảng Ngữ Văn 6 Sách Kết Nối Tri Thức (Cả Năm), Bài Giảng Điện Tử Kết Nối Tri Thức Ngữ Văn 6