I - NỘI DUNG ÔN TẬP
1. Định nghĩa, đặc trưng cơ bạn dạng của văn học dân gian
a. Định nghĩa văn học dân gian: Văn học tập dân gian là mọi tác do nhân dân trí tuệ sáng tạo trong quá trình học tập, sinh hoạt, mang ý nghĩa tập thể, tính truyền miệng, nhằm giao hàng các sinh hoạt tinh thần của tầng lớp dân dã trong xóm hội.
Bạn đang xem: So sánh văn học dân gian và văn học viết
b. Đặc trưng của văn học tập dân gian, chứng minh:
- Tính truyền miệng: Là điểm lưu ý nói lên phương tiện sáng tác, ngôn ngữ nói, khác hoàn toàn với văn học tập viết (sử dụng ngôn từ viết).
Các cống phẩm đã học tập như Sử thi Đăm Săn (dân tộc Ê-đê), truyện thơ Tiễn dặn tình nhân (dân tộc Thái), truyện An Dương Vương và Mị Châu, Trọng Thuỷ (dân tộc Kinh), thuộc với những bài ca dao, truyện cười, được chế tác và giữ truyền bằng miệng, về sau, các tác phẩm đã có ghi chép lại.
- Tính tập thể: Là đặc trưng trên phương diện người sáng tác học dân gian, thường xuyên là tác phẩm của rất nhiều người, do trong quá trình truyền miệng, những người tham gia vẫn đang còn quyền thêm, giảm và sáng chế lại để cho tác phẩm tất cả được phong cách tập thể, phán ánh rõ ràng với những tác phẩm văn học viết (có phong thái cá nhân).
các tác phẩm văn học tập dân gian đang học đều mang ý nghĩa tập thể, là thành phầm sáng tác của tập thể, không mang dấu ấn phong giải pháp của cá thể nào.
- Tính thực hành: ship hàng trực tiếp cho số đông sinh hoạt trong cuộc sống đời thường của cộng đồng.
2. Hệ thống các thể các loại văn học dân gian
a. Lập bảng hệ thông tổng hợp các thể các loại theo mẫu
Truyện dân gian
Câu nói dân gian
Thơ dân gian
Sân khấu dân gian
Thần thoại
Truyền thuyết
Cổ tích
Ngụ ngôn
Truyện cười
Tục ngữ
Vè
Câu đố
Sử thi
Truyện thơ
Ca dao
Chèo
Tuồng đồ, các trò diễn (Có tích trò)
b. Hệ thống đặc trưng của một số trong những thể một số loại chính
TT | Thể loại | Ví du | Đặc trưng |
1 | Sử thi anh hùng | Đăm Săn | Kể về những nhân vật nhân vật thời hình thành những dân tộc với thái độ tôn vinh, có đặc thù thần linh, kỳ ảo. |
2 | Truyền thuyết | An Dương Vương | Kể về những nhân vật kế hoạch sử, có liên quan đến thần linh |
3 | Cổ tích | Tấm Cám | Kể về cuộc tranh đấu giữa điều thiện và dòng ác, nhằm mục đích bênh vực mẫu thiện, có những yếu tố kỳ ảo thâm nhập hỗ trợ. |
4 | Truyện cười | Tam đại nhỏ gà | Kể về rất nhiều điều nghịch lý, mất tự nhiên, nhằm mục tiêu giải trí hoặc phê phán. |
5 | Ca dao | Các bài xích ca dao đã học | Thể hiện tại tình cảm, trung tâm tư, ước vọng của thế hệ bình dân. |
6 | Truyện thơ | Tiễn dặn người yêu | Kể lại những câu chuyện tình cảm, cũng có thể có đấu tranh chống cái ác như dưới hiệ tượng bài thơ dài. |
3. Lập bảng tổng hợp, so sánh những thể một số loại theo mẫu mã (SGK):
a. Ca dao than thân hay là lời của ai? vày sao? Thận phận của các con tín đồ ấy hiện lên như vậy nào, bởi những so sánh, ẩn dụ gì? b. Nêu những biện pháp thẩm mỹ thường thực hiện trong ca dao. Trả lời: a.Ca dao than thân thường xuyên là lời của ai? vị sao? Thân phận của những người ấy hiện tại lên như vậy nào? bởi những so sánh ẩn dụ gì? - Ca dao than thân là lời của không ít người bình dân, vì những người dân phụ nữ dân dã trong xã hội phong kiến nên chịu nhiều điều bất hạnh, họ đề nghị chịu nhiều tầng áp bức. Thân phận fan phụ nữ bình dân hiện lên trong bài bác ca dao than thân như là những số phận quan trọng tự chủ, không quyết định được vận mệnh của mình. Họ thường ví bản thân như tấm lụa đào thân chợ, như phân tử mưa sa giữa trời, như giếng thân đàng lần chần vận may xui xẻo sẽ rơi vào tình thế tay ai. - Ca dao yêu thương, tình nghĩa đề cập cho niềm yêu thương nỗi nhớ, tình yêu mặn mà, thuỷ tầm thường son sắt. Ca dao thường nói đến cái khăn để biểu thị tình yêu bởi đó là gần như hình ảnh gần gũi, được chọn để biểu trưng cho tình cảm, mang đến khát vọng, tình cảm của dân chúng lao động. Ca dao cũng hay được sử dụng các hình tượng cây đa, bến nước, nhỏ thuyền, gừng cay, muối hạt mặn để nói lên tình nghĩa của chính bản thân mình vì hầu như sự thiết bị ấy bao hàm nét tương đồng, gần gũi với tình yêu của con fan nông làng mạc Việt Nam. - so sánh tiếng cười cợt tự trào với tiếng cười phê phán làng hội trong ca dao hài hước: Đây những là đông đảo tiếng cười hóm hỉnh, thông minh, hài hước. Điều này cho thấy thêm tâm hồn người dân gian luôn lạc quan trước cuộc sống còn các nỗi lo toan, vất vả. b. Những biện pháp nghệ thuật thường dùng trong ca dao Biện pháp nghệ thuật Ý nghĩa Ví dụ So sánh Là cách đối chiếu sự đồ vật này với việc vật không giống trên các đại lý những nét giống nhau. Thân em như tấm lụa đào... Thân em như củ ấu gai... Thân em như giêng giữa đàng... Muối mặn... Gừng cay... (như đôi ta tình nặng nghĩa dày) Ẩn dụ Là giải pháp lấy tên của sự việc vật này nhằm nói sự đồ dùng khác (vắng mặt) trên cơ sở những nét như là nhau. Mặt trăng sánh với phương diện trời... Khăn thương nhớ ai Hoán dụ Là giải pháp lấy tên của sự vật này nhằm nói sự vật dụng khác trên đại lý những mối quan hệ gần nhau (toàn thể - cỗ phận,...). Mắt thương lưu giữ ai. Nói quá Tức phóng đại, tất cả ít nói nhiều, có nhỏ dại nói to giỏi ngược lại. Ước gì sông rộng lớn một gang... Lỗ mũi mười tám gánh lông. Nói ngược Cách nói làm cho những gì trái ngược lại nằm trong hiệ tượng thuận chiều. Làm trai cho đáng yêu cầu trai - Khom lưng uốn gối gánh nhì hạt vừng. Tương phản Cách nói sản xuất thành hai vế ngược nhau. Chồng fan đi ngược về xuôi Chồng em ngồi phòng bếp sờ đuôi con mèo. Phần II Video khuyên bảo giải II - BÀI TẬP VẬN DỤNG Câu 1 (trang 101 SGK Ngữ văn 10 tập 1) a.Những nét nổi bật trong nghệ thuật biểu đạt nhân vật hero của sử thi là gì? b. Nhờ vào những mẹo nhỏ đặc trưng đó, vẻ đẹp của người anh hùng sử thi đã được lý tưởng hóa như vậy nào? Trả lời: a. Hầu như nét khá nổi bật trong nghệ thuật biểu đạt nhân vật nhân vật của sử thi: - biểu đạt bằng mọi hình hình ảnh so sánh: vậy là Đăm săn thịt lại múa. đại trượng phu múa bên trên cao, gió như bão. đại trượng phu múa dưới thấp, gió như lốc... (đoạn giữa). bắp chuối chàng to bởi cây xà ngang, bắp đùi nam giới to bởi ống bễ, sức chàng ngang với sức voi đực, khá thở chàng ầm ầm tựa sấm dậy (Đoạn cuối). - sử dụng hình hình ảnh phóng đại: Khi nam nhi nhảy múa chạy nước kiệu, quả núi cha lần rạn nứt, tía đồi tranh nhảy rễ cất cánh tung (đoạn giữa). Bà nhỏ xem, Đăm Săn uống lần chần say, ăn không biết no, chuyện trò không biết ngán (đoạn cuối). - mẹo nhỏ trùng điệp: nằm ở nội dung của các câu văn cùng ở cả phương thức thể hiện. Các hành động, cũng tương tự đặc điểm của Đăm Săn phần lớn được luyến láy nhiều lần nhằm tạo cho sự kì vĩ, to lao: "Chàng chạy vun vút qua phía đông, vun vút qua phía tây", "Bắp chân quý ông to bởi cây xà ngang... Đăm Săn vốn ngang tàng từ vào bụng mẹ",... - áp dụng yếu tố kỳ ảo: trong đoạn trích, bởi vì Đăm Săn chiến thắng Mtao Mxây còn có vai trò rất quan trọng của ông Trời. Đó là nhân đồ dùng thần linh theo quan niệm của fan Ê-đê thời xưa, cũng là yếu tố kỳ ảo trong truyện dân gian nói chung. b. Công dụng của câu hỏi sử dụng các biện pháp nghệ thuật trên: đóng góp phần tạo nên âm hưởng hùng tráng, vẻ đẹp rực rỡ trong nghệ thuật diễn tả chân dung nhân đồ dùng anh hùng, vẻ đẹp nhất của người hero sử thi được hài lòng hóa. Câu 2 (trang 101 SGK Ngữ văn 10 tập 1) Căn cứ vào thảm kịch Mị Châu - Trọng Thủy hãy lập bảng cùng ghi nội dung vấn đáp theo mẫu dưới đây. Trả lời: Câu 3 (trang 101 SGK Ngữ văn 10 tập 1) Phân tích truyện cổ tích Tấm Cám để gia công rõ đặc sắc nghê thuật của truyện là việc chuyển thay đổi hình tượng nhân thiết bị Tấm (SGK) Trả lời: Một vào những đặc sắc về nghệ thuật và thẩm mỹ của truyện Tấm Cám, là việc chuyển hóa thường xuyên của nhân thứ Tấm, từ vị trí yếu đuối, thụ động, mang lại chỗ cương quyết giành lại cuộc sống và hạnh phúc cho mình. Điều đó có thể thấy rõ qua hai tiến trình trong cuộc đời của nhân vật: - quy trình đầu: Tấm chỉ cần một cô nàng yếu đuối, tiêu cực (từ đầu cho "Tấm bị tiêu diệt hóa thành nhỏ chim đá quý anh"). Trong khúc này, nhân đồ Tấm công ty yếu lộ diện là nhỏ người nhỏ dại bé, yếu đuối đuối, bị áp bức... Chỉ biết khóc lúc bị áp bức. Để nhân đồ gia dụng vượt qua được ngang trái, phần lớn phải nhờ mang đến sự cung cấp từ bên phía ngoài (Bụt). - tự chỗ trở thành chim quà anh đến khi kết thúc truyện, nhân vật có sự chuyển trở thành chủ động, kiên quyết đấu không nhường nhịn lại cuộc đời và niềm hạnh phúc cho mình: trong khúc này, Tấm trở đề nghị chủ động, kiên quyết, trẻ khỏe hơn. Bộc lộ của phần đông phẩm hóa học đó qua giờ chim vàng Anh (Giặt áo ck tao - Thì giặt cho sạch...), qua tiếng form cửi (Kẽo cà ẽo ẹt - lấy tranh ông chồng chị - Chị khoét đôi mắt ra); qua cả việc hóa thân qua những kiếp khác; kiếp làm nhỏ chim, kiếp có tác dụng cây xoan, cây thị... Và sau cùng trở về kiếp con người. rất có thể nói, sở dĩ có sự trở nên tân tiến về tính phương pháp như vậy là vì ban đầu, Tấm chưa ý thức được thân phận của mình, những mâu thuẫn thì chưa tới mức căng thẳng mệt mỏi và quyết liệt. Hơn nữa, Tấm lại sở hữu sự trợ giúp của nhân thiết bị thần kỳ yêu cầu còn thụ động. Ở quá trình sau, mâu thuẫn bước đầu quyết liệt đẩy Tấm vào thế nên đấu tranh để giành lại cuộc sống đời thường và niềm hạnh phúc của mình. Sự cải tiến và phát triển tính phương pháp của nhân đồ dùng Tấm cũng cho thấy thêm sức sống vong mạng của bé người trước sự việc vùi dập của những thế lực thù địch. Nó là sự chiến thắng của điều thiện trước cái ác trong cuộc sống. Câu 4 (trang 101 SGK Ngữ văn 10 tập 1) Lập bảng ghi nội dung các truyện cười đã học tập theo mẫu (SGK, tr. 102) Trả lời: Truyện Đôi tượng cười Nội dung cười Tình huống cười Cao trào Tam đại nhỏ gà Thầy đồ dốt Thói thể diện hão, đang dốt lại hay giấu dốt Thầy bị học trò hỏi dồn, độc nhất vô nhị là người nhà chất vấn Thầy bịa ra "Dủ dỉ là chị con công, nhỏ công là ông bé gà" để kháng chế Nhưng nó phải bằng hai mày Quan tham Thói tham ô, ăn ăn năn lộ Hai tín đồ cùng hối lộ, quan liêu xử kiện dựa trên số tiền nhận ăn năn lộ Cử chỉ của nả và ông Lý, ngầm tương quan với lời ông Lý: "Tao biết mi phải, nhưng mà nó còn phải bằng hai mày". Câu 5 (trang 101 SGK Ngữ văn 10 tập 1) Điền tiếp vào sau các từ "Thân em như... " với "Chiều chiều... "để thành những bài ca dao trọn vẹn: Trả lời: a. Điền tiếp -Thân em như tấm lụa điều Đã đông kẻ bằng lòng lại các kẻ ưa - Thân em như miếng cau khô Người khôn tham mỏng, fan thô tham dày - Thân em như tấm lụa đào Dám đâu xé lẻ vuông nào cho ai - Chiều chiều ra đứng bờ sông Muốn về với bà bầu mà không tồn tại đò - Chiều chiều chim rét mướt kêu chiều Bâng khuâng nhớ bà mẹ chín chiều ruột đau - Chiều chiều ra đứng lầu tây Thấy cô gánh nước tưới cây ngô đồng... => khởi đầu các bài bác ca dao theo motip vì thế có tính năng tạo ra kiến thức để người nghe dễ tiếp nhận. b. Thống kê những hình hình ảnh so sánh, ẩn dụ giữa những bài ca dao đã học; Các hình hình ảnh so sánh Các hình hình ảnh ẩn du - Thân em như tấm lụa đào Phất phơ thân chợ biết vào tay ai - Thân em như củ ấu gai Ruột vào thì white vỏ ko kể thì đen - bản thân ơi bản thân nhớ ta chăng Ta như sao Vượt ngóng trăng thân trời - Muối cha năm muối đang còn mặn Gừng chín mon gừng hãy còn cay Đôi ta tình nặng trĩu nghĩa dày Có cách nhau đi chăng nữa, cha vạn sáu ngàn ngày bắt đầu xa. - phương diện trăng sánh với khía cạnh trời Sao Hôm sánh cùng với sao Mai chằng chằng... - Khăn thương ghi nhớ ai Khăn rơi xuống đất... Đèn thương nhớ ai Mà đèn không tắt... - lý giải lý do: quần chúng lao cồn lấy những hình ảnh so sánh ẩn dụ này trong thực tế lao đụng sản xuấthằng ngày. Những người dân đi mau chóng về khuya thường trông thấy sao Mai, sao Hôm, sao Vượt rất gần gũi, những người dân nông dân thấy "gừng cay, muối bột mặn" chiếc khăn, cái đèn... Là đông đảo vật khôn xiết quen thuộc... kết quả nghệ thuật của những hình hình ảnh so sánh, ẩn dụ trong ca dao. Khiến cho tình cảm của người dân gian được mô tả một cách kín đáo đáo, sâu sắc, tinh tế và sắc sảo và đậm đà tính dân tộc. c. Kiếm tìm thêm một vài câu ca dao nói về chiếc khăn, loại áo, nỗi nhớ của rất nhiều đôi lứa vẫn yêu, hình tượng cây đa, bến nước, con thuyền, gừng cay, muối bột mặn... học viên tự sưu tầm. Câu 6 (trang 102 SGK Ngữ văn 10 tập 1) Tìm một vài bài bác thơ của các nhà thơ trung đại và tiến bộ có thực hiện chất liêu văn học tập dân gian để minh chứng vai trò của văn hoc dân gian so với văn học viết. Trả lời: a. Trong văn học trung đại - Thơ hồ Xuân Hương: Thân em vừa white lại vừa tròn Bảy nổi bố chìm cùng với nước non Rắn nát mặc dù tay kẻ nặn Mà em vẫn giữ lại tấm lòng son (Bánh trôi nước) + "Thân em": cách khởi đầu giống cùng với motip bắt đầu bằng "thân em" của ca dao. + "Bảy nổi bố chìm": sử dụng lời ăn uống tiếng nói của dân gian (thành ngữ) - Thơ Nguyễn Khuyến: Đầu trò tiếp khách, trầu không có Bác mang lại chơi đây, ta cùng với ta (Bạn mang đến chơi nhà) + rước từ "Miếng trầu làm đầu câu chuyện" - tục lệ tiếp khách tất cả trầu không trong dân gian. b. Vào văn học hiện đại - bài thơ bài ca xuân 68 của Tố Hữu có đoạn: Hoan hô Anh giải hòa quân Kính chào Anh, con người đẹp nhất! Lịch sử hôn Anh, đàn ông trai chân đất Sống hiên ngang, quật cường trên đời Như Thạch sinh của nuốm kỷ nhì mươi Đoạn thơ bao gồm sử dụng chất liệu trong cổ tích Thạch Sanh: Súng nổ rung trời giận dữ Người lên như nước tan vỡ bờ Nước việt nam từ ngày tiết lửa Rũ bùn đứng dậy, sáng lòa... - Khổ thơ trên có áp dụng 2 hình hình ảnh trong ca dao: hình hình ảnh "lửa demo vàng" với "bông sen không lấm vào bùn": Vàng thì demo lửa demo than Chuông kêu demo tiếng, người ngoan demo lời Hình tượng "Lửa thử vàng" dẫn tới việc dùng từ bỏ "sáng lòa" vào câu: "Nước vn từ tiết lửa - Rũ bùn vực lên sáng lòa" - Và bài xích ca dao: Trong váy đầm gì đẹp bằng sen Lá xanh, bông trắng, lại chen nhị vàng Nhị vàng, bông trắng, lá xanh Gần bùn mà lại chẳng hôi tanh mùi bùn do ý tứ của bài xích ca dao này cơ mà Nguyễn Đình Thi đã thực hiện từ "bùn" vào "Rũ bùn đứng dậy... Các nhà thơ, đơn vị văn lớn thường rước trong ca dao, truyện kể dân gian phần lớn yếu tố câu chữ và nghệ thuật tạo ra sự tác phẩm của mình.
Câu 4.
Xem thêm: Cách Xóa Lịch Sử Giao Dịch Trên Momo Đơn Giản Nhất, Hỏi Đáp Quản Lý Ứng Dụng, Tài Khoản