- Văn học tiến độ này là văn học tập trung đại tất cả hai thành phần đa phần là văn học chữ thời xưa và văn học tập chữ Nôm.
Bạn đang xem: Tìm hiểu đôi nét về văn học chữ hán nửa sau thế kỷ xix
- Đến quy trình cuối, văn học chữ quốc ngữ lộ diện nhưng chưa tồn tại thành tựu xứng đáng kể.
1. Văn học chữ Hán.
- nhân tố văn học tập chữ Hán xuất hiện sớm, lâu dài trong suốt quá trình hình thành và cải tiến và phát triển của văn học trung đại, bao hàm cả thơ và văn xuôi.
- Thể loại đa dạng gồm chiếu, biểu, hịch, cáo, truyện truyền kì, kí sự, tiểu thuyết, chương hồi, phú, thơ cổ phong, thơ Đường luật...
- Ở mô hình nào, văn học chữ thời xưa cũng cớ đầy đủ thành tựu nghệ thuật và thẩm mỹ to lớn.
2. Văn học chữ Nôm.
- Văn học chữ Nôm bao hàm các sáng sủa tác bằng văn bản Nôm, thành lập và hoạt động muộn hơn văn học chữ hán (khoảng cuối nỗ lực kỉ XIII), tồn tại, phát triển đến hết thời kì văn học tập trung đại.
- Văn học chữ Nôm đa số là thơ, khôn xiết ít văn xuôi. Trong văn học tập chữ Nôm, chỉ một trong những thể loại tiếp thu từ trung hoa như phú, văn tế, thơ Đường luật, còn phần lớn là thể một số loại văn học dân tộc bản địa như ngâm khúc (viết theo thể tuy vậy thất lục bát), truyện thơ (lục bát), hát nói (viết theo thể thơ tự do thoải mái kết phù hợp với âm nhạc), hoặc thể nhiều loại văn học trung quốc đã được Việt hóa như thơ Đường phương tiện thất ngôn xen lục ngôn.
- Văn học chữ Nôm gồm có thành tựu to ở toàn bộ các thể các loại kể trên.
- Ở văn học trung đại, nhị thành phần văn học chữ hán và chữ hán cùng phạt triển, bổ sung cho nhau trong thừa trình phát triển của văn học tập dân tộc.
II. Các giai đoạn cải tiến và phát triển của văn học tập từ núm kỉ X đến hết cố kỉnh kỉ XIX
1. Tiến độ từ nỗ lực kỉ X mang đến hết thế kỉ XIV.
- Văn học quy trình tiến độ này cách tân và phát triển trong hoàn cảnh lịch sử quánh biệt: dân tộc bản địa ta giành được quyền hòa bình tự chủ vào thời gian cuối thế kỉ X.
- Văn học quy trình tiến độ này cớ những sự thay đổi lớn. Trước hết là văn học tập viết ra đời (thế kỉ X) cùng sự xuất hiện của văn học chữ hán việt (cuối nắm kỉ XIII). Văn bản của văn học ráng kỉ X - gắng kỉ XIV là tinh thần yêu nước với dư âm hào hùng.
- những tác phẩm như Vận nước (Quốc tộ) của Pháp Thuận, Chiếu dời đô (Thiên đô chiếu) của Lí Công Uẩn, bài thơ Sông núi nước phái mạnh (Nam quốc sơn hà) đã khởi đầu cho loại văn học tập yêu nước. Phần đa tác phẩm như Hịch tướng sĩ (Dụ chư tì tướng tá hịch văn) của è Quốc Tuấn, Phò giá về khiếp (Tụng giá bán hoàn tởm sư) của trần Quang Khải, Tỏ lòng (Thuật hoài) của Phạm Ngũ Lão, Phú sông Bạch Đằng (Bạch Đằng giang phú) của Trương Hán Siêu... Vượt trội cho nội dung yêu nước.
- Văn học chữ hán với các thể nhiều loại tiếp thu từ trung quốc có phần lớn thành tựu phệ như văn thiết yếu luận (Chiếu dời đô, Hịch tướng sĩ), văn xuôi viết về kế hoạch sử, văn hóa truyền thống (Đại Việt sử kí của Lê Văn Hưu, Việt năng lượng điện u linh tập của Lí Tế Xuyên...), thơ phú (các chế tác của Pháp Thuận, trằn Quang Khải, Phạm Ngũ Lão, Trương Hán Siêu, Nguyễn Trung Ngạn...). Văn học chữ hán đặt nền móng cải cách và phát triển cho văn học viết bằng ngôn từ dân tộc với một trong những bài thơ, bài bác phú Nôm.
2. Quy trình từ cố kỉnh kỉ XV mang lại hết cầm cố kỉ XVII.
- Văn học giai đoạn này còn có bước cải cách và phát triển mới, rất nổi bật là hầu như thành tựu nghệ thuật của văn học tập chữ Nôm. Văn học viết chính thức xuất hiện thêm hai thành phần: Văn học chữ nôm và văn học chữ Nôm.
- Văn học nỗ lực kỉ XV - cố gắng kỉ XVII đi từ ngôn từ yêu nước mang dư âm ngợi ca đến văn bản phản ánh, phê phán hiện nay xã hội phong kiến.
+ Văn học tập thời khởi nghĩa Lam sơn với các sáng tác của phố nguyễn trãi như Quân trung trường đoản cú mệnh tập, Đại cáo bình Ngô... Là việc kết tinh thành công văn học yêu nước của năm cố gắng kỉ trước. Thiên phái mạnh ngữ lục (thế kỉ XVII) là cống phẩm diễn ca lịch sử hào hùng viết bằng văn bản Nôm, mang cảm giác hào hùng, tràn trề niềm từ hào dân tộc.
+ những sáng tác của Nguyễn Bỉnh Khiêm, Truyền kì mạn lục của Nguyễn Dữ đã đánh dấu sự chuyển sang làn đường khác từ cảm xúc ngợi ca quốc gia và vương triều phong con kiến sang xúc cảm phê phán đông đảo tệ lậu làng mạc hội, những suy thoái và khủng hoảng về đạo đức.
- Văn học tập chữ Hán trở nên tân tiến với các thể nhiều loại phong phú, đặc biệt là thành tựu của văn thiết yếu luận (Đại cáo bình Ngô, Quân trung tự mệnh tập của Nguyễn Trãi) cùng bước trưởng thành vượt bậc của văn xuôi từ sự (Thánh Tông di thảo tương truyền của Lê Thánh Tông, Truyền kì mạn lục của Nguyễn Dữ).
- Văn học chữ thời xưa cớ sự Việt hóa thể nhiều loại tiếp thu từ trung hoa đồng thời sáng chế những thể loại văn học tập dân tộc.
+ Thơ Nôm viết theo thể Đường lao lý và Đường pháp luật xen lục ngôn (Quốc âm thi tập của Nguyễn Trãi, Hồng Đức quốc âm thi tập của các tác giả thời Lê Thánh Tông, Bạch Vân quốc ngữ thi của Nguyễn Bỉnh Khiêm...).
+ Khúc ngâm, khúc vịnh viết theo thể song thất lục chén (Tứ thời khúc vịnh của Hoàng Sĩ Khải).
+ Diễn ca lịch sử hào hùng viết theo thể lục chén bát (Thiên phái nam ngữ lục - khuyết danh) và song thất lục bát (Thiên phái mạnh minh giám - khuyết danh).
3. Giai đoạn từ thay kỉ XVIII cho nửa đầu cụ kỉ XIX.
- Văn học cải tiến và phát triển trong hoàn cảnh non sông biến hễ bởi nội chiến và phong trào nông dân khởi nghĩa. Chế độ phong con kiến đi từ rủi ro đến suy thoái.
- Văn học cải tiến và phát triển vượt bậc, đấy là giai đoạn rực rỡ nhất của văn học trung đại Việt Nam, được ca ngợi là tiến trình văn học cổ điển.
- Văn học cầm cố kỉ XVIII - nửa đầu cố gắng kỉ XIX tận mắt chứng kiến sự lộ diện của trào lưu lại nhân đạo nhà nghĩa.
+ khá nổi bật là tiếng nói của một dân tộc đòi quyền sống, đòi hạnh phúc và đấu tranh giải phóng bé người, duy nhất là tín đồ phụ nữ.
+ các tác phẩm tiêu biểu vượt trội là Chinh phụ dìm (nguyên tác chữ thời xưa của Đặng trằn Côn), Cung oán thù ngâm khúc của Nguyễn Gia Thiều, thơ hồ Xuân Hương, thơ Bà thị xã Thanh Quan, Hoàng Lê tốt nhất thống chí của Ngô gia văn phái...
+ Nguyễn Du với các tập thơ chữ thời xưa và đặc biệt là kiệt tác Truyện Kiều là đỉnh cao nhất của văn học trung đại Việt Nam.
+ Thơ văn Nguyễn Công Trứ, Cao Bá Quát... Vẫn liên tục tinh thần nhân đạo truyền thống lâu đời nhưng mặt khác hướng những vào nhân loại tình cảm riêng tứ và ý thức cá nhân của con người.
- Văn học phát triển mạnh cả về văn xuôi với văn vần, cả văn học chữ nôm và chữ Nôm. Địa vị văn học chữ hán việt và đầy đủ thể nhiều loại văn học dân tộc bản địa như thơ Nôm viết theo thể Đưòng luật, dìm khúc viết theo thể tuy vậy thất lục bát, truyện thơ viết theo thể lục bát... được xác định và đạt tới mức đỉnh cao.
- Văn xuôi từ bỏ sự chữ nôm cũng đã có được những thành tựu nghệ thuật lớn, tiểu thuyết chương hồi cùng với Hoàng Lê độc nhất vô nhị thống chí (Ngô gia văn phái); thể kí với Thượng kinh kí sự (Lê Hữu Trác), Vũ trung tùy bút (Phạm Đình Hổ)...
4. Quy trình tiến độ nửa cuối rứa kỉ XIX.
- Thực dân Pháp thực hiện xâm lược Việt Nam, xóm hội việt nam chuyển từ xóm hội phong loài kiến sang thực dân nửa phong kiến. Văn hóa phương Tây bắt đầu ảnh hưởng tới cuộc sống xã hội Việt Nam.
- Văn học tập yêu nước nửa cuối núm kỉ XIX cải tiến và phát triển rất nhiều chủng loại và mang âm hưởng bi tráng.
+ Nguyễn Đình Chiểu cùng với Văn tế nghĩa sĩ nên Giuộc, Ngư tiều y thuật vấn đáp... được xem là tác mang văn học yêu nước lớn nhất của quy trình tiến độ này.
+ bên cạnh đó còn cớ thơ văn yêu nước của Phan Văn Trị, Nguyễn Thông, Nguyễn quang đãng Bích, Nguyễn Xuân Ôn...
+ tứ tưởng canh tân nước nhà được miêu tả trong các bản điều nai lưng của Nguyễn ngôi trường Tộ. Thơ ca trữ tình - trào phúng dành được những thành công xuất sắc đẹp với phần nhiều sáng tác của Nguyễn Khuyến, Tú Xương.
- Thơ Nguyễn Khuyến, Tú Xương là thành tích nghệ thuật rực rỡ của quá trình này. Biến đổi văn học đa phần vẫn theo phần đa thể một số loại và thi pháp truyền thống. Mặc dù nhiên, sự xuất hiện một số thành công văn xuôi viết bằng văn bản quốc ngữ đã cách đầu mang đến cho văn học những đổi mới theo hướng tân tiến hóa.
III. Những điểm lưu ý lớn về ngôn từ của văn học từ cố kỉnh kỉ X mang lại hết gắng kỉ XIX
Văn học tập trung đại nước ta chịu sự tác động trẻ trung và tràn trề sức khỏe của truyền thống lâu đời dân tộc, niềm tin thời đại và những ảnh hưởng từ nước ngoài, chủ yếu là trường đoản cú Trung Quốc.
1. Công ty nghĩa yêu thương nước.
- chủ nghĩa yêu thương nước là văn bản lớn, xuyên suốt quy trình tồn trên và cách tân và phát triển của văn học trung đại Việt Nam.
- chủ nghĩa yêu nước trong văn học trung đại nối liền với tứ tưởng “trung quân ái quốc” (trung cùng với vua là yêu thương nước, yêu nước là trung với vua).
- công ty nghĩa yêu thương nước biểu lộ rất phong phú, nhiều dạng, là âm điệu hào hùng khi tổ quốc chống nước ngoài xâm, là âm hưởng bi đát lúc nước mất công ty tan, là giọng điệu thiết tha khi nước nhà trong cảnh thái bình thịnh trị.
- nhà nghĩa yêu thương nước được thể hiện triệu tập ở một số trong những phương diện như:
+ Ý thức độc lập tự chủ, tự cường, tự hào dân tộc (Sông núi nước Nam, Đại cáo bình Ngô).
+ Lòng căm phẫn giặc, lòng tin quyết chiến quyết thắng quân thù (Hịch tướng mạo sĩ).
+ từ hào trước chiến công thời đại (Phò giá về kinh), trường đoản cú hào trước truyền thống lịch sử (Phú sông Bạch Đằng, Thiên nam ngữ lục).
+ Biết ơn, mệnh danh những bạn hi sinh vì quốc gia (Văn tế nghĩa sĩ nên Giuộc).
+ tình thương thiên nhiên quốc gia (những bài thơ viết về vạn vật thiên nhiên trong văn học tập Lí - Trần, trong sáng tác của Nguyễn Trãi, Nguyễn Khuyến...).
2. Công ty nghĩa nhân đạo.
- công ty nghĩa nhân đạo cũng là văn bản lớn, xuyên thấu văn học trung đại Việt Nam.
- công ty nghĩa nhân đạo vào văn học tập trung đại vừa bắt nguồn từ truyền thống lịch sử nhân đạo của người việt nam Nam, từ cỗi nguồn văn học dân gian, vừa chịu tác động tư tưởng nhân văn tích cực và lành mạnh của Phật giáo, Nho giáo, Đạo giáo.
- truyền thống nhân đạo của người việt Nam bộc lộ qua những chế độ đạo lí, đông đảo thái độ ứng xử tốt đẹp giữa người với người... Tứ tưởng nhân bản của Phật giáo là trường đoản cú bi, chưng ái; của nho giáo là lý thuyết nhân nghĩa, bốn tưởng thân dân; của Đạo giáo là sinh sống thuận theo tự nhiên, hòa hợp với tự nhiên.
- nhà nghĩa nhân đạo trong văn học trung đại hết sức phong phú, nhiều dạng, biểu thị ở lòng mến người; lên án, tố cáo phần đa thế lực hung ác chà sút lên nhỏ người; khẳng định, đề cao phẩm chất, năng lực của nhỏ người; mọi khát vọng chân bao gồm như mong ước về quyền sống, quyền hạnh phúc, quyền trường đoản cú do, thèm khát về công lí, bao gồm nghĩa; đề cao những quan hệ nam nữ đạo đức, đạo lí xuất sắc đẹp giữa người với người.
- biểu hiện của chủ nghĩa nhân đạo qua những tác phẩm văn học tập của nguyễn trãi (Đại cáo bình Ngô, Tùng, Cảnh ngày hè...), Nguyễn Bỉnh Khiêm (Ghét chuột, Nhàn...), Nguyễn Dữ (Chuyện người con gái Nam Xương, Chuyện chức phán sự đền rồng Tản Viên...).
- cảm hứng nhân đạo đặc trưng nổi bật ở những tác phẩm thuộc quy trình tiến độ văn học cố kỉnh kỉ XVIII - giữa nắm kỉ XIX như Chinh phụ ngâm, Cung oán thù ngâm khúc, thơ hồ nước Xuân hương thơm (Bánh trôi nước, Mời trầu, chùm thơ từ bỏ tình), Truyện Kiều của Nguyễn Du, Lục Vân Tiên của Nguyễn Đình Chiểu...
3. Cảm giác thế sự.
- biểu lộ rõ nét từ văn học tập cuối thời è cổ (thế kỉ XIV). Khi triều đại bên Trần suy thoái và khủng hoảng là thời gian văn học nhắm tới phản ánh thực tại xã hội, phản ánh cuộc sống khổ sở của nhân dân.
- cảm xúc thế sự đổi mới nội dung lớn trong sạch tác của Nguyễn Bỉnh Khiêm qua những bài xích thơ viết về tình nhân thế thái.
- Văn học tập viết về thay sự cải cách và phát triển trong hai thế kỉ XVIII với XIX; các tác giả hướng tới hiện thực cuộc sống, hiện thực xã hội đương thời để đánh dấu “những điều trông thấy”. Lê Hữu Trác viết Thượng tởm kí sự, Phạm Đình Hổ viết Vũ trung tùy bút.
- tranh ảnh về cuộc sống nông thôn trong thơ Nguyễn Khuyến, một xã hội thành thị trong thơ Tú Xương. Xúc cảm thế sự trong văn học tập trung đại đã đóng góp thêm phần tạo tiền đề cho sự ra đời của văn học hiện tại sau này.
IV. Những đặc điểm lớn về nghệ thuật và thẩm mỹ của văn học từ cố kỉnh kỉ X cho hết ráng kỉ XIX
1. Tính quy phạm cùng sự phá vỡ lẽ tính quy phạm.
- Tính quy phạm, đặc điểm nổi nhảy của văn học trung đại, là sự quy định ngặt nghèo theo khuôn mẫu.
- Ở quan điểm văn học: Coi trọng mục đích giáo huấn, văn để chở đạo; ở tứ duy thẩm mỹ nghĩ theo kiểu mẫu thẩm mỹ có sẵn đã thành công thức; sinh sống thể các loại văn học với rất nhiều quy định ngặt nghèo về kết cấu; sống cách áp dụng thi liệu dẫn nhiều điển tích, điển cố, dùng các văn liệu quen thuộc. Vày tính quy phạm, văn học trung đại thiên về ước lệ, tượng trưng.
- mặc dù nhiên, những tác giả văn học trung đại cũng đã phá đổ vỡ tính quy phạm, phát huy cá tính sáng sinh sản trong cả ngôn từ và hình thức biểu hiện.
2. Xu hướng trang nhã và xu thế bình dị.
- Tính quý phái cũng là điểm sáng của văn học tập trung đại, biểu đạt ở đề tài, chủ đề nhắm tới cái cao cả, long trọng hơn là cái đời thường, bình dị; ở hình mẫu nghệ thuật nhắm tới vẻ tao nhã, mĩ lệ rộng là vẻ đẹp 1-1 sơ, mộc mạc; nghỉ ngơi ngôn ngữ thẩm mỹ và nghệ thuật là cấu tạo từ chất ngôn ngữ cao quý, cách mô tả trau chuốt, hoa mĩ rộng là thông tục, từ bỏ nhiên, ngay gần với đời sống.
- Trong quá trình cách tân và phát triển của văn học trung đại, xu hướng gắn bó với hiện nay đã đưa văn học tập từ phong thái trang trọng, thanh trang về gần với đời sống hiện thực, tự nhiên và thoải mái và bình dị.
3. Thu nhận và dân tộc hóa tinh họa tiết học nước ngoài
- Văn học trung đại việt nam phát triển theo quy luật vừa thu nạp vừa dân tộc bản địa hóa tinh họa tiết hoa văn học nước ngoài, đa số là văn học tập Trung Quốc.
- cần sử dụng chữ Hán nhằm sáng tác, tiếp nhận thể cổ phong, thể Đưòng phép tắc trong văn vần, thể hịch, cáo, chiếu, biểu, truyện kí, tiểu thuyết chương hồi vào văn xuôi... áp dụng những điển cố, thi liệu Hán văn.
- quá trình dân tộc hóa đã sáng chế ra chữ hán trên đại lý những thành tố của chữ hán việt để ghi âm, diễn đạt nghĩa giờ đồng hồ Việt và sử dụng chữ Nôm trong trắng tác; Việt hóa thể thơ Đường lao lý thành thơ Nôm Đường luật, thất ngôn xen lục ngôn, sáng tạo các thể thơ như lục bát, tuy vậy thất lục bát, các thể dìm khúc, truyện thơ, hát nói; áp dụng lời ăn tiếng nói, cách mô tả của nhân dân trong sáng tác.
Xem thêm: Trực Tiếp Tập Đoàn Giải Mã Số Học 【Đi Vào Link∶879783, Đăng Kí Tài Khoản Tập Đoàn Giải Mã Số Học
- Văn học tập trung đại nước ta phát triển vào sự gắn bó cùng với vận mệnh khu đất nước, nhân dân. Cùng rất văn học dân gian, văn học trung đại đóng góp phần làm phải diện mạo hoàn hảo và phong phú và đa dạng của văn học dân tộc.
. TRẦN ĐÌNH SỬ Tiếng nói, chữ viết (văn tự) có quan hệ vô cùng mật thiết với văn học. Các thứ giờ đồng hồ mà không tồn tại chữ viết đi kèm, không có tác phẩm văn học nhằm ngưng kết thành những siêu phẩm ngôn ngữ, sống trong thâm tâm hồn người đời, thì đã có nguy cơ bị khử vong. Theo tài liệu phiên bản đồ ngữ điệu đang lâm nguy của UNESCO, toàn thế giới có 7.000 thiết bị tiếng, trong các số ấy một nửa có khả năng sẽ bị tiêu vong trong rứa kỉ này, 80-90% số sót lại sẽ tiêu vong trong khoảng 200 năm nữa. Tốc độ tiêu vong của ngôn ngữ còn cấp tốc hơn vận tốc diệt chủng của những loại thú quý hiếm trên trái đất. Cứ nhì tuần trôi qua, trên trái đất có một ngôn từ bị tiêu vong. Nhà ngữ học tập Mĩ David Harrison cho rằng, ngữ điệu là di sản có giá trị hơn những so với các di sản mắt thường ai cũng thấy như Kim từ bỏ tháp, rừng Amazon..., bởi vì nó là di sản của nhân loại, trong số ấy kết tinh phương thức bốn duy, phương thức tồn trên và tay nghề sống của một tộc người. Tiếng nói chết đa phần do tín đồ nói không nhiều dần, tín đồ nói sản phẩm công nghệ tiếng đó nói thứ tiếng khác các hơn, do không có văn từ bỏ ghi lại, do không có tác phẩm văn học để đời. Họ tin tưởng sinh hoạt tiếng Việt, bởi nó bao gồm sức sinh sống bền bỉ, kết tinh làm việc nhiều siêu phẩm văn học, tất cả số dân nói tiếng bà bầu đẻ càng ngày càng đông... Một ngôn từ như thế, của một dân tộc như thế, tất yêu bị diệt vong. Tuy nhiên xét về tinh tướng chữ viết, họ trải qua không ít bước thăng trầm. Văn học tập viết của bất cứ dân tộc nào phần đa hình thành trên cơ sở tiếng nói, chữ viết của dân tộc đó, vì thế việc áp dụng chữ viết có ảnh hưởng trực tiếp không hề nhỏ đến sự sinh ra văn học viết dân tộc. Đối với khá nhiều nền văn học phương Tây, nhìn trong suốt thời kì trung đại, sau sự thống trị của giờ Latinh, văn học tập viết bởi tiếng dân tộc chưa xuất hiện. Bắt buộc đến thời Phục hưng, khi A.Dante (1265-1321) ban đầu dùng tiếng Ý để sáng tác Thần khúc, G.Chauser (1343-1400) cần sử dụng tiếng Anh sáng tác, M.Opitz (1597-1639) với H.Grimmelhausen (1621-1676) cần sử dụng tiếng Đức sáng tác, thì văn học tập dân tộc các nước đó mới được khởi sinh. Điều độc đáo là cũng vào thay kỉ XV ngơi nghỉ Việt Nam, đường nguyễn trãi (1380-1442) đã tất cả tập thơ bằng chữ Nôm, khắc ghi thời điểm thành lập của văn học tập tiếng Việt, phân minh với văn học tập chữ Hán. Chứng tỏ, văn học viết giờ Việt cũng thành lập và hoạt động cùng thời khắc với những nền văn học phát triển ở châu Âu. Thế nhưng, văn học vn phát triển rất chậm rãi chạp, nên sang đầu nuốm kỉ XX ta mới bước đầu tiếp cận được với trình độ chuyên môn của văn học gắng giới. Điều đó ngoài tại sao về thể chế, ghê tế, còn tồn tại nguyên nhân làm việc chữ viết. Tuy nhiên, trường đoản cú tác phẩm trước tiên đến sự hình thành rất đầy đủ các thể nhiều loại văn học dân tộc phải trải sang một chặng con đường dài các thế kỉ, trong những số đó chữ viết nhập vai trò cực kỳ quan trọng. Mọi fan đều biết, văn học vn hình thành thứ nhất bằng chữ Hán, một ngôn ngữ không phải của bạn Việt. Sau vài cầm cố kỉ mới lộ diện văn Nôm với chữ Nôm, và mãi mang lại cuối cầm kỉ XIX mới hình thành văn học quốc ngữ tân tiến nhờ bao gồm chữ quốc ngữ. Các giai đoạn cải cách và phát triển văn học ấy đều dựa vào sự xác lập chữ viết. |
| Mộc bản triều Nguyễn - Ảnh: ST |