Đà Nẵng Thuộc Nền Văn Hóa Nào, Đà Nẵng Trên Con Đường Di Sản (Phần 1)
Cách đây hàng trăm ngàn năm , Đà Nẵng tương tự như phần phệ dải đất ở ven biển khu vực miền trung có phổ biến một nền văn hóa truyền thống : văn hóa truyền thống Sa Huỳnh , 1 trong ba dòng nôi truyền thống về tao nhã trên phạm vi hoạt động Việt Nam. Văn hóa Sa Huỳnh cùng với văn hóa truyền thống Đông đánh , văn hóa truyền thống Óc Eo chế tạo ra thành tam giác văn hóa của Việt Nam.
Ở Đà Nẵng , những nhà khảo cổ đã phát hiện tại Bãi Nồm ( bán hòn đảo Sơn Trà - 1992 ) những chiếc rìu đá tất cả vai và những mảnh gốm, 1 bàn mài bằng đá điêu khắc được khẳng định ở cuối thời kì vật đá new - đầu thời kì đồ kim khí. Ở Vường đình Khuê Bắc ( phường Hòa Hải, quận tử vi ngũ hành Sơn - 2001 ) và những nơi trên địa bàn thành phố cũng search thấy hồ hết hiện trang bị thuộc tiến độ sơ kì kim khí. Đó là những bằng chứng lịch sử cho thấy Đà nẵng là một trong những vùng đất có lịch sử hào hùng khá lâu đời và con tín đồ đã có mặt ở trên đây từ siêu sớm
Di chỉ văn hóa truyền thống Sa Huỳnh được phân phát hiện vào năm 1909 khi những nhà khảo cổ tra cứu thấy một số lượng lớn thùng bằng chum ( khoảng chừng 200 loại ) bên đầm An Khê ( một ao nước ngọt làm việc Sa Huỳnh , Đức Phổ , tỉnh quảng ngãi ) . Những nhà khoa học gọi di chỉ khảo cổ đó là Kho chum Sa Huỳnh. Đặc trưng khảo cổ của văn hóa Sa Huỳnh là ko kể táng thiêu dùm chum gốm làm áo quan , còn tồn tại mộ huyệt khu đất , chiêu tập rải gốm . Đồ tùy táng bên cạnh đồ gốm , đồ gia dụng đồng còn tồn tại đồ fe . Điểm nổi trội mang ý nghĩa chỉ thị đặc thù của văn hóa truyền thống Sa Huỳnh là đều khuyên tai hình nhị đầu thú bằng đá tạc , bằng thủy tinh ; những khuyên tai bố mấu bằng đá tạc quý , bởi thủy tinh ; phần đông đồ trang sức bằng ngọc mã não. Sát bên các khu chiêu tập táng còn có những khu vực di chỉ trú ngụ với tần văn hóa truyền thống dày tự 1,5m mang lại 3m.
Tại khuôn viên của vườn đình Khuê Bắc, các nhà khảo cổ học đã phát hiện tại và khai quật được đông đảo vết tích tương quan đến chỗ ở và nơi an táng của cư dân thuộc thời kì Tiền Sa Huỳnh, cách đó khoảng 3000 năm và một số hiện đồ ở mọi lớp đất phía trên thuộc thời kì Champa sớm, từ thời điểm cách đây gần 200 năm. Di chỉ khảo cổ này được đặt theo tên gọi của đình ( sân vườn đình Khuê Bắc ) Trên cơ sở văn hóa truyền thống Sa Huỳnh, ở quanh vùng đồng bởi ven biển miền trung và phái nam Trung bộ ngày nay đã tạo nên quốc gia cổ Champa. Trong tiến độ đầu, Đà Nẵng nằm ngay gần trung tâm vương quốc Champa (kinh đô Sinhapuara - nay thuộc Trà Kiệu - Quảng nam giới ). Hiện tại nay, tại Đà Nẵng còn lưu lại giữ các vết tích của văn hóa truyền thống Champa.
Tượng bồ tát Tara
1. Tượng ý trung nhân tát Tara là tượng đồng lớn nhất trong phong thái điêu không giống Champa được tìm kiếm thất từ bỏ trước cho nay. Tượng áp dụng kĩ thuật đúc đồng và va trổ với nét quánh trưng, vượt trội cho phong thái Đồng Dương. Phong thái này tồn tại từ nỗ lực kỉ IX, mang những nét phiên bản địa Champa nhất. Theo những chuyên gia, đây là bức tượng đồng toàn diện nhất, đẹp tuyệt vời nhất và tất cả kĩ thuật đúc đồng cao cùng kĩ thuật chạm khắc tinh xảo ; chính vì vậy, mặc dù đã rộng 1000 năm, tượng đồng vẫn không có dấu hiệu oxy hóa ; tiêu biểu vượt trội cho tiến độ đầu phong cách Đồng Dương cùng kĩ thuật đúc đồng.Tượng người thương tát Tara mô tả một thân hình thanh nữ đẹp cùng với cổ cao bố ngấn ; bộ ngực tròn đầy với đôi vú hình phân phối cầu với gần nhau ; mông nở, vai rộng, hai tay trần trẻ trung và tràn đầy năng lượng với đôi tay xòe to lớn đang cố một vật nào đó bằng ngón cái và ngón trỏ một cách phù hợp và duyên dáng. Điểm rất dị của tượng người tình tát Tara là chiếc váy quấn ( ngôn từ Chăm call là sarong). Loại váy quấn có những đường nếp dọc, bó giáp mình với buông nhiều năm đén mắt cá chân chân. Chạy dọc vị trí trung tâm sarong bên trong là những nếp xếp dọc theo thân. Ngoại trừ chiếc sarong bên trong, tượng Tara còn khoác thêm bên ngoài một chiếc sarong nữa. Loại sarong phía bên ngoài được vận cực kỳ khéo: sau khoản thời gian đã choàng cùng ôm gần cạnh lấy hai chân làm việc phía sau, nhì mép bên dưới được kéo chéo lên để vấn vào thành một dạng cạp váy đầm trước bụng ; trong khi những tượng không giống cùng phong thái thì thân giữa nhiều năm của sarong được nạm ra ngoài.
Đài cúng Mỹ sơn E1
2. Đài cúng Mỹ sơn E1 là đài thờ gồm niên đại sớm nhất có thể ( núm kỉ VII - VIII ) sót lại nguyên vẹn độc nhất vô nhị từ trước cho nay. Điều khác biệt của đài bái Mỹ đánh E1 là trang trí va khắc tinh xảo xung quanh chân đài thờ. Các hình ảnh tái diễn sống động về sinh hoạt, các hoạt động trong rừng, chơi nhạc... Cho tới nghi thức tế lễ tín ngưỡng của những tu sĩ Ấn Độ giáo ẩn dật, tu tập cùng hành đạo từ thời điểm cách đây 1.300 - 1.400 năm. Đặc biệt, đài thờ vẫn phản ánh được quan hệ giao lưu văn hóa giữa Ấn Độ cùng Champa trong quy trình đầu. Bố cục và chạm trổ trên đài thờ mang ý nghĩa biểu tượng. Các trang trí bên trên đài thờ tế bào phỏng những trang trí kiến trúc của một ngôi tháp. Khía cạnh trước bao gồm bậc cấp, bao gồm chạm khắc hình các vòm cửa và trụ cửa ngõ thu nhỏ. Cha mặt còn lại, mỗi mặt gồm một vòm cửa như cửa ngõ giả của tháp. Bên cạnh đó còn bao gồm trang trí theo môtíp các trụ áp tường. Phiên bản thân một ngôi tháp chăm Hinđu giáo lại tượng trưng cho một ngọn núi, đỉnh núi là chỗ ngự trị của thần linh ; vị thần tối đa ở đấy là thần Siva, với biểu tượng linga đặt ở giữa đài thờ.
3. Đài cúng Trà Kiệu là bước chuyển tiếp của phong thái điêu tự khắc Champa trong giai đoạn thế kỉ VII - X. Đây là đài bái duy nhất, đặc thù cho phong thái điêu tương khắc Trà Kiệu. Đài thờ là 1 câu chuyện truyền thuyết thần thoại kể về đám hỏi của Hoàng tử Rama với Công chúa Sita trong trường ca Ramayana huyền thoại. Với hình tượng yoni và linga phía mặt trên, đài cúng Trà Kiệu là đài bái Champa độc nhất còn lại tương đối nguyên vẹn cùng với phần bệ vuông nghỉ ngơi dưới với bệ yoni tròn ngơi nghỉ trên. Kết cấu của bệ yoni với nhị thớt tròn đối xứng qua nhì lớp cánh sen cùng một chiếc linga tía tầng đặt trong tâm là một cấu trúc tiêu biểu của tổng hợp yoni-linga trong văn hóa cổ Ấn Độ.
